Periode van negen aaneengesloten dagen van officiële rouw, na het overlijden van een paus.

Negen dagen

Tussen het overlijden van de paus en het begin van het conclaaf moet een periode van negen aaneengesloten dagen aangewezen worden. Tijdens deze periode van officiële rouw wordt iedere dag een eucharistieviering gehouden in de Sint-Pieter, voor de zielenrust en nagedachtenis van de overleden paus.

Eucharistievieringen

Tijdens de eucharistievieringen van de novemdiales wordt soms gepreekt door een kardinaal. Deze homilieën worden door waarnemers vaak uitvoerig geanalyseerd. Dit gebeurt enerzijds in de hoop dat ze aanwijzingen bevatten over de voorkeuren van de pauskiezers, anderzijds omdat vrijwel alle andere gebeurtenissen tijdens deze periode zich achter gesloten deuren afspelen.

Oud-Romeins

Het gebruik negen dagen te rouwen is van Oud-Romeinse oorsprong. Novemdiales betekent letterlijk 'negendaagse'. De Romeinen vierden elke negende dag van de maand een dienst voor de overledenen. In de loop van de geschiedenis werd dat rouwbetoon uitgebreid tot de eerste negen dagen van de maand.

Noveen

Het Romeinse gebruik ligt waarschijnlijk ook ten grondslag aan de katholieke gewoonte om een noveen te houden, dat wil zeggen, om negen dagen te bidden voor een overledene. Deze gewoonte is nog altijd wijd verbreid in Latijns-Amerika en in Zuid-Europese landen.

Aanvang conclaaf

In bepaalde periodes van de kerkgeschiedenis begon het conclaaf exact negen dagen na het overlijden van de paus. Daarbij ging men na de voorgeschreven dagen van rouw dus direct over tot de pausverkiezing. Wegens praktische en tactische redenen moet het conclaaf tegenwoordig minimaal 15 dagen en maximaal 20 dagen na de dood van de paus beginnen.