Pesach, het Joodse pasen, is het lentefeest waarmee de Joden de uittocht uit Egypte en daarmee de bevrijding van slavernij herdenken.

Pascha

Het Aramese woord Pascha is verwant aan het Hebreeuwse Pesach. Pascha en Pesach duiden beide het Joodse paasfeest aan, en ook het Paaslam dat tijdens dit feest werd geslacht.

Uittocht

In het Oude Testament wordt beschreven hoe de Joden elk jaar, tijdens de eerste volle maan in de lente, de bevrijding uit de slavernij in Egypte dienen te herdenken. Die bevrijding was en is voor de Joden niet een gebeurtenis uit een ver verleden, maar altijd actueel. Aan de bevrijding uit de slavernij in Egypte danken de Joden hun bestaan en eigenheid: hun identiteit.

Paaslam

Vlak voor de uittocht uit Egypte slachtten en aten de Joden in opdracht van God een lam (Exodus 12). God droeg hen op, het bloed van het lam aan hun deurposten te smeren. Door dit teken kon God aan de deuren van de Joden voorbijgaan bij de tiende plaag die hij aan de Egyptenaren oplegde: de dood van alle eerstgeborenen.

'Overslaan'

Het Paaslam dat de Joden tot aan de val van de tempel in het jaar 70 in hun paasnacht slachtten en met bittere kruiden en ongezuurde broden aten, herinnerde aan het lam van de uittocht. Het woord Pesach is dan ook waarschijnlijk verwant aan het werkwoord Pasach, dat 'overslaan' betekent.

Vertrouwen

Tijdens het Joodse Pesach staat het vertrouwen in de toekomst centraal. Het feest wordt gedragen door de overtuiging dat de God die zich in het verleden heeft geopenbaard als een bevrijdende God, ook in de toekomst zijn verlossende werk zal doen.

Christelijk paasfeest

Het Joodse Pasen is een feest van bevrijding, van bevestiging van identiteit, en van een offer waarmee redding en verlossing worden bewerkstelligd. Het is een feest van bloed en brood, en van hoop op een betere toekomst. Hetzelfde geldt voor het christelijke Paasfeest, dat als het ware over het Joodse feest is heen gelegd.

Rode Zee en doopsel

Het Joodse paasfeest is ook een feest van doorgang door het water. De bevrijding uit Egypte slaagt namelijk doordat de bevrijde Joden door de wateren van de Rode Zee trekken, waarna hun Egyptische achtervolgers door golven verzwolgen worden. Tijdens het christelijke Pasen speelt water ook een grote rol, maar dan als het water van het Doopsel, dat de doorgang naar het nieuwe leven 'in Christus' symboliseert.

Zie verder het artikel Oorsprong van de Eucharistie