Charles Ruijs de Beerenbrouck (1873-1936). Eerste katholieke premier van Nederland. Hij leidde in het interbellum maar liefst drie kabinetten. Onder zijn verantwoordelijkheid werden het vrouwenkiesrecht en de achturige werkdag ingevoerd.

Roermond

Jonkheer Charles Joseph Marie Ruijs de Beerenbrouck werd op 1 december 1873 geboren in Roermond. Hij studeerde rechten in Leiden. Vanaf 1992 was hij lid van het Leidsch Studenten Corps, maar stapte op 3 mei 1893 over naar de door hemzelf en P.J.M. Aalberse opgerichte Roomsch Katholieke Studentenvereeniging 'Sanctus Augustinus'.

Politiek

Hij promoveerde in 1895 en werd advocaat in Maastricht. De politiek kwam al snel op zijn pad, zo werd hij voor de Roomsch-Katholieke Staatspartij (RKSP) in 1899 lid van de Maastrichtse gemeenteraad. Vervolgens kwam hij in de Tweede Kamer en volgde hij zijn vader kort op als Commissaris van de Koningin (gouverneur) in Limburg.

Premier

In 1918 werd hij de eerste katholieke premier van Nederland. Dat kon omdat de RKSP volgens het stelsel van evenredige vertegenwoordiging de grootste partij geworden was. Partijleider Wiel Nolens kon geen premier worden omdat koningin Wilhelmina een priester als minister-president niet aanvaardbaar vond. Nolens kwam toen zelf met de Limburgse jonkheer op de proppen.

Dreiging revolutie

Het waren spannende tijden. Nederland was in de Eerste Wereldoorlog weliswaar neutraal gebleven maar kreeg in de jaren er na wel met een economische crisis te maken. Bovendien zinspeelde socialistenleider Pieter Jelles Troelstra op een revolutie met als gevolg dat onder leiding van Ruijs het vrouwenkiesrecht en de achturige werkdag werden ingevoerd.

Katholiek

Ruijs was een gelovig katholiek. Dat bleek al tijdens zijn studententijd toen hij tijdens de ontgroening weigerde om te knielen voor het vaandel van de studentenvereniging: “Ik kniel alleen voor God.” Toch opereerde Ruijs in de politiek zelfstandig en liep hij niet aan de leiband van paus of episcopaat.

Sobriëtas

Behalve met de politiek was Ruijs ook druk met het katholieke verenigingsleven. Zo had de drankbestrijding zijn speciale aandacht. Samen met de bevriende katholieke priester Alphons Ariëns was hij de drijvende kracht van de Sobriëtas, en katholieke organisatie om het alcoholisme tegen te gaan.

Biografie

In november 2015 verscheen van de hand van publicist Frans Verhagen een biografie van Ruijs de Beerenbrouck onder de titel Toen de katholieken Nederland veroverden.