De Santi Giovanni e Paolo is een aan de heiligen Johannes en Paulus (twee Romeinse martelaren uit de vierde eeuw die als tweetal worden vereerd) gewijde basiliek in Rome. Het was de titelkerk van de Nederlandse kardinalen Adriaan Floriszoon Boeyens (die later paus Adrianus VI zou worden) en Willem van Enckenvoirt. Ook Eugenio Pacelli (de latere paus Pius XII) was titulus van deze kerk.
Ligging
De basiliek ligt in de wijk Celio, 400 meter ten oosten van het Circus Maximus.
Vroege bouwgeschiedenis
De kerk werd al in de vierde eeuw gebouwd boven het huis waar twee Romeinse soldaten genaamd Johannes en Paulus hadden gewoond. Deze twee zouden volgens de legende hovelingen van keizer Constantius II zijn geweest. Onder Julianus de Afvallige zouden zij zijn doodgemarteld. De kerk werd in 398 gebouwd op last van senator Pammachus die later zelf ook zou worden heilig verklaard. Al vrijwel onmiddellijk was het een titelkerk, die naar de stichter Titulus Pammachi werd genoemd.
Diverse keren verwoest
De kerk werd al in 410 tijdens het beleg van Rome door Alaric I verwoest door. In 824 werd de kerk herbouwd op last van paus Paschalis I. In 1084 werd de basiliek opnieuw met de grond gelijk gemaakt tijdens een inval van de Noormannen. De kerk werd vervolgens opnieuw gerestaureerd en er werd een abdij en een klokkentoren aan toegevoegd.
Gebouw
De basiliek is gebouwd over de resten van oudere Romeinse bebouwing. In de oudste bouwdelen, die ook wel 'Romeinse kamers' worden genoemd zijn nog zeer oude fresco's te zien. De kerk erboven bestaat uit drie schepen die door pilaren worden gescheiden. Het altaar is gebouwd over de relieken van de twee heilige soldaten.
Passionisten
Sinds 1746 wordt het klooster bij de basiliek bewoond door de Passionisten. Zij bedienen sindsdien ook de bij de basiliek behorende parochie. De stichter van de Passionisten, Paulus van het Kruis, ligt in de basiliek begraven.
Titelkerk
De kerk is al sinds het begin een titelkerk. Drie pausen hielden de titel Santi Giovanni e Paolo: paus Honorius III, paus Adrianus VI en paus Pius XII. De Nederlandse kardinaal Willem van Enckenvoirt had ook de Giovanni e Paolo als titel. Sinds de Tweede Wereldoorlog wordt de titel steevast toegekend aan de aartsbisschoppen van New York. Sinds 2001 is Edward Egan, inmiddels aartsbisschop-emeritus van dat aartsbisdom houder van de titel.