Sir Thomas More (1478-1535), Engels staatsman, huisvader, humanist, martelaar en heilige van de Rooms-Katholieke Kerk.

Thomas More, geboren op 7 februari 1478 in Londen, was een groot humanist. Hij droeg zorg voor een uitstekende vorming niet alleen van zijn zoon maar ook – wat in zijn tijd uitzonderlijk was – van zijn dochters. Zijn vriend Desiderius Erasmus noemde het huis van Thomas More een combinatie van de Academie van Plato en een christelijk klooster.

Lord Chancellor

De geleerde More leefde niet in een ivoren toren, maar midden in de samenleving, die hij in een veelheid van functies en ambten wilde dienen. Zo was hij achtereenvolgens advocaat, parlementslid, rechter, ondersheriff van Londen, diplomaat, koninklijk raadgever en tenslotte Lord Chancellor van Engeland, het hoogste ambt in de Engelse staat.

Conflict met Henry VIII

Als kanselier kwam More in conflict met koning Hendrik VIII toen deze vorst, om de scheiding van zijn vrouw te kunnen doorzetten, een breuk met de Katholieke Kerk forceerde. Vanwege zijn principiële opstelling in deze kwestie werd More in de Tower gevangen gezet, in een schijnproces van hoogverraad beschuldigd en vervolgens op 6 juli 1535 onthoofd.

Utopia

Bij het grote publiek is Thomas More vooral bekend als de auteur van het boek Utopia, waarin hij een fictieve samenleving beschrijft. More schreef het werk in de jaren 1515 en 1516. Het boek heeft een ongekend grote invloed gehad. Dat komt onder meer omdat de fictieve staat Utopia door More wordt voorgesteld als een samenleving zonder privé-eigendom.

Republiek der Letteren

Samen met Erasmus en vele andere geestverwanten gaf More aan het begin van de 16de eeuw vorm aan een christelijke Republiek der Letteren. More koesterde het visioen van wat wij in hedendaagse termen een netwerk van christelijke geletterden zouden noemen, of beter nog: een netwerk van christelijke hoger opgeleiden.

Canonisatie

Thomas More, bisschop John Fisher van Rochester en 52 andere Engelse martelaren werden op 29 december zaligverklaard door paus Leo XIII. Hij en John Fisher warden heiligverklaard op 19 mei 1935 door paus Pius XI.

Gedachtenis

De Katholieke Kerk gedenkt het martelaarschap van Thomas More samen met dat van bisschop John Fisher op 22 juni, de sterfdag van John Fisher (1469-1535). Hoewel ze tegenstander waren van de Engelse Reformatie werden Thomas More en John Fisher in 1980 door de anglicaanse Church of England toegevoegd aan de lijst ‘Heiligen en Helden van de Christelijke Kerk’. Hun gedachtenis daar staat op 6 juli, de sterfdag van Thomas More.

Graf

Het is niet bekend waar de schedel van Thomas More zich bevindt. Zijn overige resten liggen in een graf in de Church of St Peter ad Vincula, de anglicaanse parochiekerk van de Tower of London.