De Orde van Sint Ursula is een katholieke vrouwelijke kloosterorde die in 1535 door Angela Merici werd gesticht.
Onderwijs en parochiewerk
Ursulinen zijn religieuze zusters die in kloosterverband leven. Zij wijden zich aan de opvoeding en het onderwijs van meisjes, aan parochiewerk en aan catechese. Zij stichtten vele scholen.
Sint Ursula
'De Compagnie van Sint Ursula' werd in 1535 in Brescia (Noord-Italië) gesticht door de heilige Angela Merici (1474-1540). Zij koos de legendarische prinses Ursula van Keulen als patrones voor haar nonnen, die daarom ursulinen werden genoemd.
Verheven tot orde
In 1612 werden het gezelschap door paus Clemens VII verheven tot orde: Orde van Sint Ursula (O.S.U). Daarna verspreidden de ursulinen zich over heel Europa, onder meer in Roermond waar zij tot 1798 bleven.
Tildonk
Na de Franse Revolutie werd de orde in België nieuw leven ingeblazen door pastoor Joannes Lambertz van Tildonk, die in 1818 een deel van zijn pastorie omvormde tot dorpsschool. Vanuit Tildonk werden meer dan 40 andere kloosters opgericht. In 1838 vestigden de Tildonkse ursulinen zich in Nederland. Tal van ursulinen zijn vanuit Nederland naar de missie in Indonesië gegaan.
Romeinse Unie
Paus Leo XIII (1878-1903) verzocht een groot aantal ursulinenkloosters zich aaneen te sluiten. Aldus kreeg de wereldwijde orde de naam Ursulinen van de Romeinse Unie. Het Nederlandse provincialaat bevindt zich in Venray.
Sint Salvator
In 1881 fuseerden de ursulinen van Düsseldorf met de zustercongregatie van Sin Salvator waardoor de congregatie van de Ursulinen van Sint Salvator tot stand kwam. In Nederland hebben zij een klooster in Roermond.
Ursulinen van Bergen
Er bestaat in Nederland nog een andere vertakking: de Sint-Josephstichting der Zusters Ursulinen, ook wel Ursulinen van Bergen genoemd. Deze Nederlandse congregatie werd in 1898 gesticht door B.A.A. Smeeman, pastoor van Monnickendam, met als doel de parochie te helpen aan onderwijskrachten. De ursulinen van Bergen hebben in Noord- en Zuid-Holland ook pionierswerk verricht op het terrein van het huishoudonderwijs en de zwakzinnigenzorg. In 1923 startten zij hun missiewerk in Oeganda en Kenia, waar zij tot 1983 werkzaam zijn geweest. Het generaal bestuur van de congregatie resideert in Bergen (N.H.).