Vaticaanstad is de kleinste staat ter wereld en bestaat sinds 1929. Er wonen meer dan 800 personen, voornamelijk geestelijken. Aan het hoofd staat de paus die de stad als een monarch regeert. Het Vaticaanse territorium bevat onder meer de Sint-Pietersbasiliek, het Apostolisch Paleis, de Vaticaanse Musea en de Vaticaanse Tuinen.

Rome

Vaticaanstad ligt in Rome. De officiële, Italiaanse naam luidt: Stato della Città del Vaticano (= Staat van de stad van het Vaticaan). Met Vaticaan wordt hier de Mons Vaticanus (de Vaticaanse heuvel) bedoeld.

Graf van Petrus

De Vaticaanse heuvel ten westen van de rivier de Tiber lag in de heidense oudheid buiten de Romeinse stadmuren. Het was de plek waar volgens de traditie de kruisdood van Petrus (Sint Pieter) had plaatsgehad. Niet ver daarvandaan was een necropool waar zijn stoffelijk overschot werd bijgezet. Op Petrus' graf liet Constantijn de Grote een enorme basiliek bouwen. Deze eerste christenlijke keizer wijdde dit godshuis toe aan de Prins der Apostelen.

Paleis

Het Vaticaanse paleis naast de oude Sint-Pietersbasiliek wordt het eerst vermeld onder paus Symmachus (498-514), toen deze uit het Lateraan was verdreven. Innocentius III (1198-1216) breidde het paleis uit, terwijl Nicolaus III (1277-1280) het tot zijn residentie maakte. Na de terugkeer uit Avignon (1378) verliet de paus het vervallen paleis van Lateranen en verhief hij het Vaticaan tot permanente residentie. De huidige vorm dateert van de periode 1450-1590.

Gevangene van het Vaticaan

In de Middeleeuwen verwierf de paus een eigen territorium dat zich tot geheel midden-Italië uitstrekte. In 1870 werden de Pauselijke Staat veroverd door de Italiaanse nationalisten. De toenmalige paus Pius IX vluchtte naar het Vaticaan en werd sindsdien de 'Gevangene van het Vaticaan' genoemd.

44 hectaren

De Vaticaanse staat dateert van 11 februari 1929. De Italiaanse regering erkende sinds die dag de pauselijke souvereiniteit in het Vaticaan. Het staatje heeft een oppervlakte van 44 hectare, waarvan het grootste gedeelte wordt ingenomen door de Sint-Pieter, de grote paleizen, ontvangsthallen, het treinstation, een radiozendstation (gesticht door Guglielmo Marconi in 1930: de Radio Vaticana) en de grote Vaticaanse Tuinen.

Extraterritoriaal

Onder direct bestuur van het Vaticaan vallen ook nog de diverse Extraterritoriale Zones, in en buiten Rome. Daaronder vallen de drie overige Romeinse grootbasilieken, een groot deel van de Janiculus-heuvel, de Pauselijke Sterrenwacht en het pauselijk zomerverblijf Castel Gandolfo.

Bestuur

Vaticaanstad wordt bestuurd door het Staatssecretariaat. De administratieve leiding is echter in handen van het Gouvernement, dat onder leiding van een kardinaal staat.