Sint Zacharias was de vader van Johannes de Doper.

Naam

Zacharias (ζαχαριας) is de Griekse vorm van de Hebreeuwse naam זכריה (zekariah), die ‘JHWH heeft eraan gedacht’ betekent.

Vader van Johannes

Zacharias is een nieuwtestamentische figuur, die enkel in het Lucas-evangelie wordt genoemd. Hij was gehuwd met Elisabet, net als hem een afstammeling van Aäron. Zij waren de ouders van Johannes de Doper. Zacharias was priester uit de orde van Abia. Over Zacharias en Elisabet schrijft Lucas dat zij “rechtvaardig in Gods ogen waren” en “een onberispelijk leven leidden”.

Verhaal in Lucas:

Als de orde van Abia op een goede dag aan de beurt is om dienst te doen in de Tempel van Jeruzalem, wordt Zacharias door loting aangewezen om in het heiligdom een reukoffer te brengen. Daar verschijnt hem de aartsengel Gabriël, die hem de geboorte van een zoon voorspelt. Aangezien Elisabet onvruchtbaar is, reageert Zacharias met ongeloof. Voor straf wordt hij met stomheid geslagen. Daardoor is hij niet in staat om het volk te zegenen dat buiten aan het wachten is. Elisabet wordt inderdaad zwanger. Een week nadat zij bevallen is, wil ze hem bij de besnijdenis naar zijn vader noemen. Maar Zacharias, die nog steeds niet kan spreken, schrijft op een tafeltje Johannes (= ‘JHWH is genadig’), want Gabriël had bevolen dat zijn zoon die naam moest krijgen. Op dat moment kan Zacharias weer spreken. Vol vreugde zingt hij een lied, waarin hij God prijst voor diens grootse daden.

Loflied

Het Loflied van Zacharias speelt in de christelijke liturgie een grote rol. De kantiek behoort elke ochtend bij de lauden gezongen te worden.

Heilige

Zacharias is een heilige in zowel de westerse als de oosterse traditie. In de Rooms-Katholieke Kerk werd hij tegelijk met zijn vrouw Elisabet herdacht op 23 september. Sinds het Tweede Vaticaans Concilie is deze gedachtenis echter komen te vervallen. In de kerken van de Byzantijnse ritus wordt het echtpaar op 5 september herdacht .

Iconografie

In de iconografie wordt Zacharias vaak voorgesteld bij het altaar waarbij Gabriël aan hem verschijnt of met een tafeltje waarop hij de naam Johannes schrijft.

Koran

De figuur van Zacharias komt ook in de Koran voor, in vier verschillende soera’s. Daar heet hij Zakariya (زكريا). Hij is de vader van de profeet Yahya (Johannes de Doper) en de beschermer van Maryam (Maria).