München, 31 maart 2022 - Kardinaal Reinhard Marx pleit voor een verandering in de katholieke leer over homoseksualiteit. “De Catechismus is niet in steen gebeiteld. Men mag ook twijfelen aan wat er staat”, zegt de aartsbisschop van München en Freising in een vandaag gepubliceerd interview met het tijdschrift Stern. “Ik voel me al jaren vrijer om te zeggen wat ik denk, en ik wil de kerkelijke leer verder brengen.”
De Catechismus van de Katholieke Kerk zegt in alinea 2357 dat homoseksuele daden “intrinsiek ongeordend” zijn. “Zij zijn in strijd met de natuurwet. Zij sluiten de seksuele daad af van de gave van het leven. Zij komen niet voort uit een echte affectieve en seksuele complementariteit. Zij kunnen in geen geval worden goedgekeurd.”
Als het aan Marx ligt wordt deze tekst gewijzigd. Hij geeft aan dat zijn eigen gedachten over homoseksualiteit zijn veranderd. Twee weken geleden verontschuldigde hij zich voor de discriminatie van homoseksuelen door de kerk tijdens de 20ste verjaardag van de katholieke gay-vieringen in München. Nu vertelt hij aan Stern dat hij zich nog maar tien jaar geleden niet had kunnen voorstellen zelf in zo’n viering voor te gaan.
In het Stern-interview spreekt Marx, een van de voornaamste adviseurs van paus Franciscus, zich uit voor een “inclusieve ethiek”. “Homoseksualiteit is geen zonde. Het komt overeen met een christelijke houding wanneer twee mensen, ongeacht hun geslacht, voor elkaar opkomen, in vreugde en verdriet.” Het gaat volgens hem om ontmoeting op ooghoogte en respect voor elkaar. De waarde van liefde blijkt ook uit “de ander niet tot object maken, hem of haar niet gebruiken of vernederen”.
“LGBTQ+ mensen maken deel uit van de schepping en zijn geliefd door God, en we worden uitgedaagd om op te staan tegen discriminatie”, zegt Marx. “Iedereen die homoseksuelen of wie dan ook met de hel bedreigt, heeft er niets van begrepen.”
De kardinaal herinnert eraan dat de roep om de catechismus te wijzigen zes jaar geleden al aan de orde was geweest op de bisschoppensynode over het gezin in Rome, “maar er bestonden toen remmingen om iets vast te leggen”. Toen al had hij gezegd: “Mensen leven in een intieme liefdesrelatie die ook een seksuele uitingsvorm heeft. En wij willen zeggen dat dit niets waard is? Zeker, er zijn mensen die seksualiteit beperkt willen zien tot voortplanting, maar wat zeggen zij tegen mensen die geen kinderen kunnen krijgen?”
Synodale Weg wil herwaardering homoseksualiteit (5-2-2022)
Marx bekent dat hij ook paren van hetzelfde geslacht heeft gezegend: “Een paar jaar geleden in Los Angeles, na een dienst waarin ik preekte over eenheid en diversiteit, kwamen twee mensen naar me toe en vroegen om mijn zegen. Dat heb ik gedaan. Het was geen huwelijksceremonie. We kunnen het sacrament van het huwelijk niet aanbieden.”
Tegelijkertijd laat de Beierse kerkleider doorschemeren dat het niet zo gemakkelijk is om in de Kerk een consensus over deze omstreden kwestie te bereiken. “In Afrika of in de Orthodoxe Kerken, zijn er deels heel verschillende opvattingen. Het doet de mensen geen goed als wij verdeeld zijn over deze kwestie, maar wij mogen ook niet stil blijven staan.”
Marx gaat ook in op vragen over het verplichte priestercelibaat. “Natuurlijk ben ik – net als iedereen – een seksueel persoon”, zegt de 68-jarige aartsbisschop. “Ik heb ook seksualiteit, ook al heb ik geen relatie.” Als aspirant-priester bestond er bij hem “de aantrekkingskracht van het ontdekken van het liefdesleven, maar het andere was sterker voor mij”.
Op de vraag of hij nooit verliefd was geworden, antwoordt Marx: “In elk geval niet op zo'n manier dat ik gezegd zou hebben: ‘Ik gooi alles weg voor die persoon.’ Maar natuurlijk vind ik mensen ook aantrekkelijk, het zou onoprecht zijn om dat te ontkennen. Celibaat betekent niet leven zonder menselijke relaties.”
Marx zegt verder dat hij als jonge priester graag alleen leefde. Dat is tegenwoordig niet meer zo, vervolgt hij, zei hij. “De eerste bladzijden van de Schrift zeggen dat het niet goed is dat de mens alleen is.” Marx beschrijft zijn huishouden met een kapelaan en twee religieuze zusters als een “gezin met een eigen stijl”.
Volgens de kardinaal vertoont de Katholieke Kerk duidelijk een aantal tekortkomingen in de organisatiecultuur. “Het concept van gehoorzaamheid, dat op onderdelen verkeerd is, moet worden herzien.” De kerk moet “transparanter worden, er moet inspraak zijn in de macht, er moeten mogelijkheden zijn om te werken en om dingen vorm te geven”. Daarbij is het volgens hem ook nodig te leren van de samenleving en de sociale wetenschappen. “Je kunt niet zeggen dat het allemaal in de Bijbel staat.”