Uit angst dat de Tridentijnse Mis verboden wordt vraagt een groep Amerikaanse prominenten in een open brief van 15 juli aan paus Franciscus om geen verdere beperkingen aan de Tridentijnse Mis op te leggen. Ze volgen hiermee het voorbeeld van een groep Britse culturele iconen die begin deze maand eenzelfde oproep deden.
De Tridentijnse Mis is een eucharistieviering volgens de Romeinse Ritus die al eeuwenlang gebruikt wordt. Al halverwege de zestiende eeuw werd het ritueel vastgelegd met als doel de eucharistieviering zo te hervormen, dat de orde van dienst gebaseerd was op de pauselijke liturgie van de eerste eeuwen.
In de brief - getiteld Een open brief uit Amerika aan paus Franciscus – noemen de ondertekenaars de Tridentijnse Mis dan ook een ‘prachtige prestatie van de beschaving’ en ‘onderdeel van het gemeenschappelijke culturele erfgoed van de mensheid’.
De ondertekenaars zijn Amerikaanse ‘katholieken en niet-katholieken’ en prominente persoonlijkheden uit de cultuur en wetenschap. Ook aartsbisschop Salvatore Cordileone uit San Francisco onderschrijft de oproep en deelde de brief op zijn sociale media-accounts.
Inspiratiebron voor kunstenaars
In de brief vragen de ondertekenaars op respectvolle wijze dat “geen verdere beperkingen worden opgelegd aan de traditionele Latijnse Mis, zodat deze behouden kan blijven voor het welzijn van de katholieke kerk en van de wereld.”
De eeuwenoude liturgie diende volgens hen als inspiratiebron voor het werk van Palestrina, Bach, Beethoven en generaties van grote kunstenaars. “Het lijkt kortzichtig om de volgende generatie kunstenaars te beroven van deze bron van mysterie, schoonheid en contemplatie van het heilige.”
De ondertekenaars voegen hieraan toe dat de Tridentijnse Mis “een medicijn voor de ziel is, een tegengif voor het grove materialisme van de postmoderne tijd”.
Britse brief
Eerder deze maand vroegen 48 gerespecteerde en algemeen bekende Britten paus Franciscus hetzelfde in een brief van 2 juli die het Britse dagblad The Times publiceerde.
De Britten prijzen in hun brief de traditionele mis en waarschuwen tegen pogingen om het ‘spirituele en culturele erfgoed’ ervan te ontrafelen.
“Hoewel we niet weten hoe de brief in Rome is ontvangen, heeft deze brief sympathieke reacties gekregen van bisschoppen in Groot-Brittannië”, zegt Joseph Shaw, voorzitter van de in Londen gevestigde Latin Mass Society.
Beperkingen en toestemmingen
De afgelopen jaren heeft de Heilige Stoel het gebruik van de Tridentijnse Mis aanzienlijk beperkt. In juli 2021 vaardigde Franciscus het motu proprio Traditionis Custodes uit, dat bepaalde dat lokale bisschoppen beslissen waar en wanneer de Tridentijnse Mis gevierd kan worden, echter wel in overleg met het Vaticaan.
In lijn met de hervormingen van het Tweede Vaticaanse Concilie (1962-1965) werd het gebruik van de Tridentijnse Mis in 1962 nagenoeg afgeschaft. Echter, na een petitie van 105 Britse politici, schrijvers, kunstenaars en muzikanten - waaronder romanschrijvers Agatha Christie, Robert Graves en Iris Murdoch en componisten als Vladimir Ashkenazy en Yehudi Menuhin – werd in 1971 weer enige toestemming verleend om de Tridentijnse Mis te vieren.
Deze toestemming werd in 1984 door paus Johannes Paulus II uitgebreid. Paus Benedictus XVI verleende vervolgens aan alle priesters het recht om de Tridentijnse Mis te vieren onder een apostolische brief uit 2007 Summorum Pontificum.
Foto: Wikimedia - Maxime800 - CC BY-SA 3.0