Kiev (KNA/KAP) 7 september 2020 – Het aanbod van paus Franciscus om te bemiddelen tussen de strijdende partijen Oekraïne en Rusland blijf staan. Dat zegt zijn vertegenwoordiger in Oekraïne, de Litouwse aartsbisschop Visvaldas Kulbokas, tegenover het Oekraïense magazine Focus. De apostolisch nuntius geeft in het onlangs afgenomen interview echter toe dat de diplomatie van de Heilige Stoel sinds februari nagenoeg geen succes heeft geoogst. Rusland is niet bereid om in te binden. “Er zijn nul resultaten”, aldus de diplomaat; dat is “beangstigend”.
Kulbokas legt uit dat Franciscus zijn missie opvat als die van een herder, niet van een politicus. Dit, zei hij, verklaart ook waarom de paus een duidelijke schuldvraag voor de oorlog vermijdt. Kardinaal-staatssecretaris Pietro Parolin heeft het echter altijd over Russische agressie en de aanval van Rusland op Oekraïne. “Iedereen begrijpt wat er aan de hand is”, zegt de nuntius. “Maar het probleem is dat wanneer Parolin of ik er over praten, niemand er aandacht aan besteedt. Iedereen wacht tot de paus iets zegt.” En Franciscus bepaalt zelf welke woorden hij gebruikt en welke doelen hij nastreeft; “en dat zijn niet altijd de concepten die wij aanbieden”, aldus aartsbisschop Kulbokas.
De 48-jarige Litouwer die sinds juni 2021 zijn ambt in Kiev bekleedt, benadrukt dat het nooit de taak van de herder is om publiekelijk te veroordelen. De paus informeert naar de politieke verwikkelingen en vormt op basis daarvan uiteraard een eigen mening, maar die ventileert die “niet in het openbaar”, aldus mgr. Kulbokas.
Franciscus beseft volgens de nuntius “dat er niet veel landen en niet veel mensen zijn die eventueel als bemiddelaar zouden kunnen optreden”. Als Rusland Oekraïne heeft aangevallen, “zegt de menselijke logica dat er geen plaats is voor een dergelijke bemiddeling”. Maar de paus blijft “een biddende priester”, die hoopt op “wat voor de menselijke logica onmogelijk is”. Volgens Kulbokas verklaart dit waarom Franciscus ook voor opties kiest “die niet de opties zijn die de mensen in Oekraïne willen horen”.
Tot dusver heeft de Russische Federatie op geen enkele wijze laten blijken dat zij de paus wil aanvaarden als bemiddelaar, legt de diplomaat uit; hooguit kleine signalen, maar “geen informatie over serieuze stappen”. Dit betekent dat de Russische bedoelingen met betrekking tot Oekraïne niet zijn veranderd, “dus is er geen resultaat”. Hetzelfde geldt voor het voornemen van paus Franciscus om zich samen met de Russisch-orthodoxe patriarch Kirill tegen de oorlog uit te spreken, zei hij. In Moskou was men daartoe niet bereid.
Kulbokas onthult in het interview dat de paus voornemens was half mei naar de belegerde stad Marioepol te reizen, ondanks zijn op dat moment zwakke gezondheid. De Russische leiding had echter geen enkele concessie gedaan met betrekking tot de belegering van de staalfabriek van Azov en een eventuele terugtrekking van de verdedigers. De paus had willen optreden als een “morele borg” voor een terugtrekking met eerbiediging van de mensenrechten.
Wat de contacten tussen de Heilige Stoel en de Russische Federatie betreft, zegt de Vaticaanse diplomaat dat deze zich de afgelopen jaren hebben ontwikkeld, maar “ontoereikend” zijn gebleven. Het feit dat Franciscus Rusland niet officieel kan bezoeken betekent dat de bilaterale banden “nog geen hoog niveau hebben bereikt”.
Over een eventueel bezoek van de pontifex aan Oekraïne zei Kulbokas dat het voor de paus veel moeilijker is om naar Oekraïne te reizen dan voor politici. Voor politici kan het aanvaardbaar zijn als hun bezoek pas na de feiten bekend wordt. Voor de paus is dit niet het doel van een bezoek: “Hij moet juist niet in het geheim komen, om dan alleen de president te treffen, alleen Boetsja, Irpin of Borodjanka te bezoeken; hij moet dan mensen ontmoeten – slachtoffers, families van gevangenen, gedode mensen” en vertegenwoordigers van de samenleving.