Hilversum, 5 september 2024 - Tijdens een interreligieuze bijeenkomst woensdag in Jakarta in de grootste moskee van Zuidoost-Azië tekende paus Franciscus en moslimleider groot-imam Nasaruddin Umar een gezamenlijke verklaring. Hierin roepen ze religieuze leiders op om samen te werken om de menselijke waardigheid, interreligieuze dialoog en milieubescherming te bevorderen.
Het document - de Istiqlal Joint Declaration 2024 – is vernoemd naar de nationale Istiqlal-moskee van Indonesië en heeft als titel Fostering Religious Harmony for the Sake of Humanity.
Het menselijk hart aanspreken
"Onze religieuze overtuigingen en rituelen hebben een bijzonder vermogen om tot het menselijk hart te spreken en zo een dieper respect voor de menselijke waardigheid te bevorderen", zo verklaren de leiders in het document.
Het Istiqlal-document stelt dat ontmenselijking en klimaatverandering twee ernstige crises zijn waarmee de wereld vandaag de dag wordt geconfronteerd. Het benadrukt de gedeelde verantwoordelijkheid van religieuze gemeenschappen bij het aanpakken van wereldwijde uitdagingen.
Verder onderstreept het de noodzaak van interreligieuze dialoog om "lokale, regionale en internationale conflicten op te lossen, met name die conflicten die worden veroorzaakt door misbruik van religie."
Tunnel van vriendschap
Nasaruddin Umar begroette Franciscus hartelijk toen die arriveerde bij de moskee. De enorme Istiqlal-moskee behoort tot de grootste ter wereld, na Mekka en Medina. Als enige staatsmoskee van Indonesië strekt de invloed van de moskee zich volgens de groot-imam uit tot ongeveer 242 miljoen Indonesische moslims.
De twee leiders gingen samen naar de nieuwgebouwde ‘Tunnel van vriendschap’. Deze ondergrondse doorgang die de moskee verbindt met de katholieke kathedraal in Jakarta is gebouwd door de Indonesische regering om dialoog en eenheid te bevorderen. Vervolgens was de interreligieuze bijeenkomst in een tent bij de moskee.
Banden van vriendschap
In een toespraak tot vertegenwoordigers van de zes officieel erkende religies van Indonesië - islam, boeddhisme, hindoeïsme, confucianisme, katholicisme en protestantisme - verwoordde paus Franciscus zijn visie op interreligieuze dialoog.
"Soms denken we dat een ontmoeting tussen religies een kwestie is van het zoeken naar een gemeenschappelijke basis tussen verschillende religieuze doctrines en overtuigingen. Een dergelijke aanpak kan ons echter verdelen, omdat de doctrines en dogma's van elke religieuze ervaring anders zijn," zei de paus.
"Wat ons echt dichter bij elkaar brengt, is het creëren van een verbinding te midden van diversiteit, het cultiveren van banden van vriendschap, zich om elkaar bekommeren en wederkerigheid."
Dit stelt religieuze leiders in staat om gezamenlijk dezelfde doelen na te streven: verdediging van de menselijke waardigheid, de strijd tegen armoede en het bevorderen van vrede.
Ontroerend
In een ontroerend gebaar van solidariteit en vriendschap bij de afsluiting van het evenement kuste de imam Franciscus op het hoofd, terwijl de paus de hand van de groot-imam kuste en deze vervolgens op zijn wang aanraakte.