Presov, 14 september 2021 – Paus Franciscus heeft de christenen van Slowakije gewaarschuwd het kruis niet louter als een voorwerp van devotie te beschouwen. Het mag zeker niet worden gereduceerd “tot een politiek symbool of een teken van religieuze en sociale betekenis”. Dat zij de Heilige Vader vanochtend tijdens een viering in Presov in Oost-Slowakije.
Op het terrein voor het sportstadion van de stad vierde de paus op het feest van Kruisverheffing de eucharistie volgens de Byzantijnse ritus samen met bisschoppen van de Grieks-Katholieke Kerk.
De vele geschilderde en gebeeldhouwde kruisen en kruisbeelden in kerken, “om de hals, in huis, in de auto, in de broekzak” hebben geen nut als men zijn hart er niet voor opent, waarschuwde de bisschop van Rome de 40.000 deelnemers aan de ‘goddelijke liturgie’, onder wie een aanzienlijk aantal uit de buurlanden Oekraïne en Hongarije.
Volgens Franciscus is het in tegenspraak met de normale logica om het kruis te zien als een symbool van verlossing. Niettemin heeft God zich op deze wijze opgeofferd in Jezus Christus, preekte de paus; niet “om het zoveelste bewijs te leveren” dat de loop der dingen niet verandert: “De goeden worden uit de weg geruimd en de slechten winnen”. In plaats daarvan wilde God zich volledig onderdompelen in de “ellendige en wrede geschiedenis”, vervolgde de Romeinse pontifex. “Wij lopen het risico de zwakke en gekruisigde God niet te aanvaarden, behalve in woorden, en te dromen van een sterke en triomferende God.”
In zijn homilie bracht de paus hulde aan de christelijke martelaren van het land. Zij getuigden van het geloof getuigd in zeer moeilijke tijden “toen het raadzaam scheen te zwijgen, dekking te zoeken en het geloof niet te belijden”. “Hoeveel edelmoedige mensen hebben hier in Slowakije geleden en zijn gestorven omwille van de naam van Jezus!”, aldus de paus. Tegenwoordig “is er goddank geen christenvervolging” in Slowakije zoals dat elders wel het geval is. “Maar het getuigenis kan vertroebeld worden door mondaniteit en middelmatigheid”, waarschuwde Franciscus. Het kruis vraagt om een duidelijk getuigenis, omdat het geen vlag is die gehesen moet worden, maar “een zuivere bron voor een nieuwe manier van leven”.
Van de bijna 5,5 miljoen inwoners van Slowakije is ongeveer driekwart gedoopt katholiek. De Katholieke Kerk bestaat er uit gemeenschappen van de Latijnse en die van de Byzantijnse ritus. Volgens schattingen tellen de Grieks-katholieke bisdommen in Slowakije bijna 230.000 gelovigen. Na de vervolgingen tijdens het communistische tijdperk blijkt de vitaliteit van de Grieks-Katholieke Kerk in Slowakije tegenwoordig onder meer uit het relatief hoge aantal kerkgangers. Ook zijn er meer priesterwijdingen dan in de Latijnse kerk; ook gehuwden kunnen in de Grieks-Katholieke Kerk priester worden.
