Rome, 31 januari 2022 - Paus Franciscus heeft zich verontschuldigd bij traditionalistische nonnen in Bretagne voor nalatigheid. Dat meldt de Franse krant La Croix. In een brief schrijft de paus aan de Dominicanessen van de Heilige Geest dat de Romeinse Curie de zorg voor hun communiteit heeft verprutst na de opheffing van Ecclesia Dei, een pontificale commissie die de betrekkingen tussen het Vaticaan en de traditionalistische katholieken regelde.
“Ik heb persoonlijk de ontwikkelingen in uw situatie gevolgd, omdat het mij duidelijk is geworden dat u, sinds het begin van mijn pontificaat, niet altijd voldoende steun hebt gekregen van de autoriteiten van de Heilige Stoel die verantwoordelijk waren voor uw zorg”, schrijft de paus aan de dominicanessen in Pontcalec in een brief ondertekend op 23 december 2021.
De Bretonse zustercommuniteit werd in 1943 gesticht en werd in 1964 verheven tot een sociëteit van apostolisch leven van pauselijk recht. Het moederhuis bevindt zich op een uitgestrekt landgoed met de naam Pontcalec in de gemeente Berné, departement Morbihan, regio Bretagne; de zusters beheren momenteel vijf scholen in Frankrijk.
In de brief van de paus wordt verwezen naar moeilijkheden die de zusters al minstens tien jaar doormaken. De brief, die La Croix heeft ingezien, werd aan alle nonnen van Pontcalec voorgelezen tijdens een speciale bijeenkomst op 28 januari.
De problemen gaan terug tot 2010 toen Moeder Marie Hyacinthe, destijds priorin-generaal, probeerde het zaligverklaringsproces te starten van de stichter van de zustergemeenschap, abbé Victor-Alain Berto (1900-1968).
Als diocesaan priester en lid van de Derde Orde der Predikers (lekendominicanen), werd Berto een vereerde figuur in traditionalistische kringen in Frankrijk. Hij was een briljant intellectueel en tijdens het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) was hij de persoonlijke theoloog van aartsbisschop Marcel Lefebvre, de man die later de schismatieke Priesterbroederschap Sint-Pius X (FSSPX) oprichtte. Pater Berto's kerkelijke carrière kwam nooit van de grond door zijn nauwe verbondenheid met de ideeën van de extreemrechtse monarchistische politieke beweging Action Française.
Het besluit van de moeder-overste om te ijveren voor Berto’s zaligverklaring hadden echter verschillende nonnen ongerust gemaakt, omdat hun stichter “dubbelzinnige gebaren” naar hen toe zou hebben gemaakt. Nadat zij dat hadden gemeld bij de kerkelijke autoriteiten werd een onderzoek ingesteld door de commissie-Ecclesia Dei, die vervolgens Berto vrijsprak. Ecclesia Dei werd in 2019 door paus Franciscus opgeheven.
Ook in 2012 en 2013 werden exorcismen door een traditionalistische priester uitgevoerd, onder meer op novicen. Sommigen van hen zeiden dat ze daarbij “fysiek en psychologisch geweld” moesten ondergaan. De paus erkent nu dat zij na hun beklag daarover niet goed door de kerk waren opgevangen.
Tenslotte preciseert de Heilige Vader, volgens een communiqué van de Dominicanessen van de Heilige Geest, dat de “rehabilitatie” van pater Berto door Ecclesia Dei “niet zonder nuances kan worden gehandhaafd” wegens elementen die aan het licht zijn gekomen tijdens andere interne onderzoeken.