Vaticaanstad, 9 oktober 2022 - Paus Franciscus heeft met het oog op de oorlog in Oekraïne opnieuw gewaarschuwd voor het uitbreken van een kernoorlog. “Waarom leren we niet van de geschiedenis?” vroeg hij zich vandaag in zijn angelustoespraak af.
De Heilige Vader herinnerde aan het begin van het Tweede Vaticaans Concilie, dat op 11 oktober 1962 plechtig werd geopend. Ook in die tijd dreigde een kernoorlog, zei de paus, zinspelend op de Cubacrisis in oktober 1962. “Ook toen waren er conflicten en grote spanningen, maar de vreedzame weg werd gekozen”, benadrukte Franciscus.
“In de Bijbel staat geschreven: ‘Zo spreekt de Heer: stop op straat en kijk om u heen, onderzoek de wegen van het verleden; waar de goede weg is, ga daarheen, en u zult vrede vinden voor uw leven'," aldus Franciscus, die zijn angelustoespraak hield aan het einde van heiligverklaringsmis op het Sint-Pietersplein.
Vorige week sprak de paus zich op ongebruikelijke wijze uit tegen de oorlog in Oekraïne en de Russische dreiging met de inzet van kernwapens. Daarbij richtte hij zich tot zowel de Russische president Vladimir Poetin als diens Oekraïense ambtsgenoot Volodimir Zelenski.
Het Witte Huis beklemtoonde vrijdag dat er geen aanwijzingen zijn dat Rusland voorbereidingen treft voor de inzet van kernwapens. Er is volgens het Witte Huis ook geen nieuwe informatie binnengekomen die heeft geleid tot recente uitspraken van president Joe Biden over de dreiging van een oorlog met kernwapens.
Biden zei vorige week in New York dat de nucleaire dreiging “terug is op het niveau van de Koude Oorlog”. “Sinds Kennedy en de Cubaanse rakettencrisis zijn we niet meer geconfronteerd met een naderend armageddon”, stelde hij. Volgens het Witte Huis beklemtoonde de president enkel hoe serieus we dergelijke dreigingen nemen.
Het Kremlin heeft altijd benadrukt dat Rusland ook in een oorlog praktisch geen nucleaire wapens kan gebruiken en die enkel heeft om een aanval van buitenaf met kernwapens af te schrikken. Biden suggereerde net als tal van media in de VS, dat zijn Russische ambtgenoot Poetin op het punt staat kernwapens te gebruiken. Dat zou vooral zijn omdat hij wat terrein aan het front in Oekraïne heeft moeten prijsgeven door een offensief van door het Westen bewapende en getrainde Oekraïners.
Zelenski zei donderdag in een toespraak dat het Rusland onmogelijk gemaakt moet worden kernwapens te gebruiken. Hij zei dat hij daarom eerder al had aangedrongen op “preventieve nucleaire aanvallen op Rusland” volgens plaatselijke media. Hij weersprak dat later en zei dat hij preventieve sancties bedoelde. Vrijdag zei Zelenski dat volgens hem de regering van president Poetin “bezig is de Russische samenleving voor te bereiden op een nucleair conflict” en dat daarom preventieve maatregelen genomen moeten worden.
De rakettencrisis van 1962, nu zestig jaar geleden, draaide om de Amerikaanse woede op de Sovjet-Unie die ballistische raketten neerzette op het communistische Cuba van Fidel Castro (1926-2016). Dat was nadat de VS raketten hadden geplaatst in Italië en Turkije. De crisis werd uiteindelijk met onderhandelingen bezworen in november 1962 en de VS haalden wapentuig terug uit Turkije en de Sovjet-Unie uit Cuba. De crisis leidde tot het instellen van de ‘hotline’ tussen Moskou en Washington.