10-09-2020
Na de grote brand in het Griekse vluchtelingenkamp Moria op 9 september heeft de Poolse curiekardinaal Konrad Krajewski scherpe kritiek geuit op de politiek in Europa. Al tijdens zijn eerste bezoek aan het eiland Lesbos in 2016, samen met paus Franciscus, eiste hij “dat dit 'concentratiekamp', zoals de paus het destijds terecht noemde, werd ontbonden", vertelde Krajewski in een interview aan de Italiaanse krant Corriere della Sera.

De keuze van het woord ‘concentratiekamp’ werd destijds bekritiseerd omdat veel mensen het vooral in verband brachten met nazi-vernietigingskampen. Zowel Franciscus als Krajewski is echter van mening dat de aanduiding toepasselijk is voor kampen waar veel mensen in geconcentreerde vorm worden vastgehouden. Het kamp, waarin bijna 13.000 mensen verbleven en inmiddels zijn geëvacueerd, had al jaren leeg kunnen zijn, aldus kardinaal Krajewski, hoofd Pontificale Liefdewerken, in het interview.

Het Vaticaan en de Gemeenschap van Sant'Egidio konden “helaas” slechts enkele tientallen mensen naar Italië brengen, aldus de kardinaal. Deze zijn volgens de pauselijke aalmoezenier goed geïntegreerd en kosten de belastingbetaler geen euro. 

Krajewski heeft forse kritiek op het werkeloos toezien van de EU op de ellende in Moria. “Een onmenselijk beleid, dat in strijd is met alle Europese waarden.”

Kamp Moria opende in 2013 op de locatie van een ongebruikte militaire basis als registratie- en detentiecentrum voor enkele honderden asielzoekers. Het eiland met 85.000 bewoners werd twee jaar later overspoeld door mensen die in bootjes vanuit Turkije de zee overstaken, mede als gevolg van de oorlog in Syrië. In een jaar tijd passeerden er 450.000 mensen.

Het kamp omringd met stalen hekken met prikkeldraad erop werd uitgebreid, waarbij de lokale autoriteiten uit alle macht probeerden de massale instroom te managen. Toen andere Europese landen hun grenzen dichtgooiden voor migranten en vluchtelingen groeide de aanwas van mensen Lesbos echt boven het hoofd.

De bevolking van Moria groeide tot circa 20.000 mensen. Tegen die tijd werden veel mensen gehuisvest in containerwoningen. Anderen overnachtten in olijfgaarden op heuvels in de omgeving.

Hygiëne en veiligheid schoten tekort, reden voor talrijke Europese hulporganisaties om de noodklok te luiden. Drugshandel, prostitutie, aanrandingen, gevechten en verdwijning van minderjarigen werden min of meer dagelijkse verschijnselen. Tientallen mensen werden slachtoffer van steekpartijen, branden of brachten zichzelf uit wanhoop om het leven.

De noodlijdende situatie trok ook de aandacht van wereldleiders en beroemdheden. Paus Franciscus bezocht het kamp in 2016 samen met Grieks-orthodoxe kerkleiders. De koningin van Jordanië, actrice Angelina Jolie, de kunstenaar Ai Weiwei en veel andere bekende persoonlijkheden trokken naar Lesbos om de situatie in ogenschouw te nemen.