Warschau, 4 januari 2020 - Het Poolse parlement heeft 2021 uitgeroepen tot het ‘Jaar van Kardinaal Stefan Wyszyński’, ter ere van de moedige geestelijke die het christendom tijdens het communistische bewind van Polen hielp behouden en versterken.
Resoluties van de beide kamers van de Nationale Assemblee, de Sejm (lagerhuis) en de Senat (hogerhuis), prijzen Wyszyński voor zijn standvastigheid tijdens de communistische repressie van het katholieke geloof.
Beide resoluties, die eind 2020 werden opgesteld, zijn met een overweldigende meerderheid aangenomen.
De resolutie van de Sejm zegt: “De Primaat van het Millennium besteedde in zijn priesterlijke acrtiviteit aandacht aan de inherente waardigheid van de mens, de bron van al zijn rechten.” Wyszyński staat bekend als de ‘Primaat van het Millennium’ omdat hij als Primaat van Polen toezicht hield op een negen jaar durend voorbereidingsprogramma met als hoogtepunt een landelijke viering van de duizendste verjaardag van de bekering en de doop van vorst Mieszko in 966. Dat moment wordt gezien als het begin van de Poolse natie.
De resolutie van de Sejm verwijst verder naar Wyszyński’s brief uit 1953 aan de Poolse communistische leider Bolesław Bierut, waarin hij weigerde de Kerk loo ondergeschikt te maken aan de autoriteiten; “Non possumus!” (Latijn: ‘Dat kunnen we niet’) verklaarde Wyszyński, die toen al aartsbisschop van Gniezno en van Warschau was. Een jaar na het versturen van de brief werd hij gevangen gezet.
“Als een man met een diep geloof en liefde voor de Kerk en het Vaderland, zocht hij overeenstemming met de autoriteiten. Toen de autoriteiten van de Poolse Volksrepubliek echter de rechten van de Kerk en de gelovigen in gevaar brachten, hoorden ze het resolute ‘Non possumus!’ De primaat van Polen werd gevangen genomen. Hij werd een symbool van een onwrikbare houding van verzet tegen het kwaad”, aldus de resolutie, die werd aangenomen met 387 stemmen voor, 48 stemmen tegen en 16 onthoudingen.
De Poolse senaat noemt Wyszyński “een van de grootste Polen van de 20ste eeuw”.
“Het is onmogelijk om de verdiensten en de rol die primaat Stefan Wyszyński in die jaren voor Polen en de Kerk heeft gespeeld, nauwkeurig te beschrijven. Hij en Johannes Paulus II waren samen de grote leraren van de natie en steunden de Polen op de moeilijkste momenten in de geschiedenis van ons vaderland”, aldus de resolutie van de Senat, aangenomen met 77 stemmen voor, 3 tegen en 2 onthoudingen.
“Hij waakte met uitzonderlijke zorg over het lot van de Poolse Kerk in de donkerste jaren van het stalinisme. Voor zijn standvastige houding ten opzichte van de communistische autoriteiten, voor zijn verzet tegen de vernietiging van het sociale en kerkelijke leven - uitgedrukt in de beroemde zinsnede "Non possumus!" - werd hij voor meerdere jaren gevangen gezet”, aldus de senaat
Dit jaar is het 120 jaar geleden dat Stefan Wyszyński werd geboren en 40 jaar geleden dat hij stierf. Hij werd geboren op 3 augustus 1901 in Zuzela, 110 km ten noordoosten van Warschau. In 1924 werd hij priester gewijd voor het bisdom Włocławek.
Vóór de Tweede Wereldoorlog hield hij zich als priester bezig met sociaal en educatief werk met christelijke vakbonden, zoals de Katholieke Unie van Jonge Arbeiders. Tijdens de Duitse bezetting van Polen oorlog werd hij lid van de ondergrondse verzetsbeweging van Polen; hij fungeerde onder meer als aalmoezenier in een partizanenhospitaal in Laski.
In 1946 benoemde paus Pius XII hem tot bisschop van Lublin en twee jaar later tot aartsbisschop van zowel Gniezno als Warschau. De aartsbisschop van Gniezno draagt de titel ‘Primaat van Polen’. In 1953 verhief Pius XII hem tot kardinaal. In 1978 maakte Wyszyński het mee dat zijn Poolse collega Karol Wojtyła tot paus werd gekozen.
Zijn zaligverklaringsproces werd in 1989 geopend. Op 3 oktober 2019 kondigde het Vaticaan de erkenning aan van een wonder dat werd toegeschreven aan de voorspraak van de kardinaal. Het betrof de genezing van een 19-jarige vrouw die aan een ongeneeslijke vorm van schildklierkanker leed, in 1989. Nadat de diagnose was gesteld, begon een groep Poolse nonnen te bidden voor haar genezing op voorspraak van Wyszyński.
De zaligverklaring zou plaatsvinden op 7 juni 2020 in Warschau. Maar eind april werd de plechtigheid vanwege de coronapandemie uitgesteld voor onbepaalde tijd.