De Japanse zenpriester Ittetsu Nemoto verloor een oom, een vriend en een vriendin door zelfmoord. Het raakte hem zo diep dat hij besloot andere mensen met suïcidale gedachten te gaan helpen. Maar: hoe kun je mensen helpen het leven ín te stappen in plaats van eruit?
In de documentaire My Soul Drifts Upon A Sea of Trees zien we hoe Ittetso Nemoto zich inzet voor mensen die suïcidale gedachten hebben.
Online community
Na zijn eigen ervaringen met zelfdoding in zijn omgeving startte Nemoto een online community op sociale media die hij ‘Voor hen die willen verdwijnen’ noemde. Elke dag beantwoordde hij tientallen vragen en ook belde hij steeds vaker met de mensen uit de groep. Uiteindelijk besloot hij ze in een tempel te gaan ontvangen en ceremonies en retraites voor ze te gaan organiseren.
Openhartige gesprekken
In de documentaire vertellen verschillende mensen openhartig over hun leven en hun suïcidale gedachten. Over de tegenslagen die ze te verwerken kregen en hoe ze gingen verlangen naar de dood. Ook zie je hoe Nemoto ze bijstaat als ze het zwaar hebben. Nemoto gelooft dat met aandacht voor elkaar, meditatie, muziek en dans en met het op tijd oppikken van de signalen, de zelfmoordepidemie in Japan kan worden bestreden.
Verbinden met gelijken
Nemoto: ‘Er zijn gezondheidscentra, ziekenhuizen en therapeuten waar je naartoe kan gaan als je suïcidale gedachten hebt, maar in plaats van werken met professionals kun je ook verbinden met gelijken op een dieper niveau. Ik wil mensen bij elkaar brengen en ze een veilig gevoel geven, zodat ze nieuwe vrienden maken en hun problemen kunnen delen. Zo leren ze weer voor zichzelf te zorgen en zichzelf te herstarten.’
'Als je de golf met rust laat, kun je zien wat er op de bodem ligt'
Het kan iedereen overkomen
Ook zegt hij: ‘De meeste mensen die proberen zelfmoord te plegen worden door de maatschappij als mislukkingen gezien. Ze zouden zwak zijn of afhankelijk of gek. Maar ik denk dat het iedereen kan overkomen. Niemand wil denken dat er iets mis met ze is en deze mensen geven vaak zichzelf de schuld. Maar het zijn ook de omstandigheden die ze tot wanhoop drijven. Ik probeer een sfeer te creëren waar mensen op zulke momenten naartoe kunnen.’
Je ware zelf zien
Door te luisteren en te praten probeert Nemoto suïcidale mensen op andere gedachten te brengen. Hij helpt ze anders naar hun leven en verleden te laten kijken zodat ze niet voor de dood, maar voor het leven kiezen en niet ten onder gaan aan hun wanhoop en eenzaamheid. Want, zegt de zenpriester: ‘Als je de golf met rust laat, kun je zien wat er op de bodem ligt. En zo is het ook met je hart. Als je dat tot rust brengt, kun je je ware zelf zien’.
Helende aanpak
Zijn persoonlijke aanpak tijdens de retraites met meditaties, muziek en wandelingen blijkt helend te werken. Ondanks het taboe op zelfmoord in Japan vertellen zijn bezoekers openhartig over wat er in hun leven speelde waardoor ze naar de dood gingen verlangen. Hun schrijnende verhalen zijn dragelijk omdat we zien hoe ze hun leven weer grotendeels op de rit hebben, met dank aan de lessen die ze van Nemoto leerden.
Elk verhaal schetst op ontroerende en intrigerende wijze hoe het leven is als je niet meer wil leven. Maar ook hoe je jezelf opnieuw kunt vinden als je een geduldig luisterend oor vindt en je je veilig kunt voelen bij andere mensen en lotgenoten.
My Soul Drifts Light Upon a Sea of Trees wordt uitgezonden op zondag 23 juni om 15:15 uur bij KRO-NCRV op NPO 2. Deze documentaire is een herhaling van 29 mei 2019. Je kunt de documentaire ook terugkijken op NPO Start.
