Zelfstandig sekswerk vanuit huis is in bijna alle Nederlandse gemeenten onmogelijk. Hoewel sekswerk vanaf 2000 een legaal beroep is, mogen prostituees in slechts drie van de 352 gemeenten hun diensten vanuit de eigen woning aanbieden. Dat blijkt uit onderzoek van Pointer naar de vergunningsregels van gemeenten, ook wel de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) genoemd.
Vergunning verkrijgen
Sinds het afschaffen van het bordeelverbod in 2000 is prostitutie in Nederland gelegaliseerd. Toch mogen sekswerkers in bijna alle gemeenten hun klanten niet thuis ontvangen. Voor het verkrijgen van een vergunning mag de sekswerker namelijk niet zelfstandig werken. Naast de sekswerker moet er altijd een exploitant bij betrokken zijn.
Zelfstandig werken
Andere zelfstandige beroepen zoals nagelstylisten, kappers en masseurs mogen wel vanuit hun eigen woning werken. Voor sekswerkers gelden in de meeste gemeenten dus vergunningsregels. Daarnaast zorgen bestemmingsplannen er vaak voor dat sekswerk op woonlocaties niet is toegestaan.
Gedwongen risico
Het aantal plekken waar sekswerkers hun werk legaal mogen uitvoeren, zoals privéclubs en bordelen, is vanaf 2000 fors afgenomen. Veel sekswerkers voelen zich gedwongen om illegaal vanuit huis te werken. Daarmee lopen zij het risico op hoge boetes en uithuisplaatsingen. Volgens Rodney Haan van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) veroorzaakt dit lokale beleid dat sekswerkers in een kwetsbare positie komen. Illegaliteit en uitbuiting liggen op de loer. “Ze blijven hun werk wel doen, maar dat gaan ze in het grijze circuit doen. Mochten ze dan hulp nodig hebben, dan durven ze niet meer zo snel naar de instanties te stappen.”
Nieuwe regels
Lelystad, Tilburg en Assen zijn in Nederland de enige gemeenten waar sekswerkers ook vanuit huis hun klanten mogen ontvangen. Hiervoor hebben deze gemeenten de afgelopen jaren de regels voor deze sekswerkers versoepeld. Zo kunnen in Lelystad sekswerkers zich bij de gemeente als thuiswerker laten registreren en hebben zij de mogelijkheid om hun gegevens met hulpinstanties te delen.
Vertrouwen terugwinnen
“Wij willen zo zicht krijgen op de sekswerkers die in onze gemeente actief zijn”, zegt Rob de Bie, beleidsadviseur APV van de gemeente Lelystad. Tot nu toe heeft slechts één sekswerker zich bij de gemeente geregistreerd. “Er is een groot wantrouwen opgebouwd bij sekswerkers. Met name de angst dat er repressief wordt opgetreden door de politie op het moment dat sekswerkers in de woningen worden aangetroffen. Juist dat vertrouwen proberen we terug te winnen door het bieden van veiligheid en hulp”, aldus De Bie. In Lelystad lopen sekswerkers die hun klanten thuis ontvangen niet het risico om uit huis geplaatst te worden.
Pointer, zondag om 19.00 op NPO Radio 1 en maandag om 22.15 uur in de tv-uitzending bij KRO-NCRV op NPO 2.
