Spoorloos start op woensdag 6 november met een gloednieuw seizoen. Hoe beleeft presentator Jetske van den Elsen de opnames van dit bijzondere programma? We vragen haar om een tipje van de sluier. 'Het is altijd maar de vraag of de ontmoeting écht plaats gaat vinden.'
Ha, Jetske! Hoe is het voor jou om aan dit seizoen van Spoorloos mee te werken?
Jetske: ‘Ik heb natuurlijk al een paar seizoenen Spoorloos mogen maken, maar het blijft iedere keer weer uniek om bij het moment te zijn waarop iemand zijn of haar familie ontmoet. Ieder verhaal is weer zo anders.
Ik vind het heel mooi om te zien dat onze gasten zich zo openstellen, want het is toch wel even wennen met een camera erbij. Wat het zo speciaal maakt, is dat we met het programma iemand echt kunnen helpen die een grote levensvraag heeft en dat wij als presentatoren dan de zoekers kunnen bijstaan hierin.'
'Ieder verhaal is weer zo anders’
Hoe is het om met de gasten op reis te gaan?
‘Je vertrekt met de gast, crew en regisseur. Dan ga je een bubbel in die heel bijzonder is, omdat je zoiets intiems van iemand meemaakt in zijn leven. Dat is van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat. Daardoor krijg je in een heel korte tijd een hele goede band met iemand want je bent continu samen met elkaar.
Doordat je een korte maar wel intensieve periode met elkaar bent geweest, blijft die band. Met veel van de kandidaten met wie ik ooit op reis ben geweest, heb ik nog steeds contact.’
Hoe sta je als presentator voor de camera terwijl je tegelijkertijd iemand veilig begeleidt in de zoektocht?
‘Vanaf het moment dat het start op Schiphol, kun je in een hele informele setting kennismaken met iemand. Je kent de gast natuurlijk nog niet, dus het is vooral belangrijk dat je je openstelt. Dan kijk je: wat is het voor persoon, wat heeft diegene nodig?
Dit vraagt om een goede balans tussen empathie en professionaliteit. Je wilt aanwezig zijn en steun bieden, zonder de focus van het verhaal te verliezen. Het belangrijkste is dat de zoeker zich veilig en gehoord voelt. Ik ben er om hen rust en vertrouwen te geven, ook als de emoties hoog oplopen.'
Op wat voor manier verschilt het maken van Spoorloos van andere programma’s?
‘Spoorloos is echt een momentum. Ik weet de allereerste keer nog dat ik een ontmoeting meemaakte. Toen hoorde ik iemand huilen, en dacht: dit huilen heb ik nog nóóit in mijn leven op die manier gehoord. Dit is zo'n intense emotie.
Dat je daar met elkaar als team bij bent, kun je niet beschrijven. Je ziet hoe iemand jarenlang over de ander heeft gefantaseerd en nagedacht, dat het iemand heeft gevormd. Je bent bij een life changing event van iemand, en dat is iets heel wezenlijks.
We werken niet met een strak script of vooraf vastgelegde scènes; de zoektocht verloopt echt zoals hij zich voordoet, met al zijn onverwachte wendingen en momenten van spanning en ontroering.'
Heb je bepaalde rituelen of technieken waardoor je weer tot jezelf kan komen na een opnamereis?
‘Meestal blijft de gast nog op de bestemming, omdat die dan de gevonden persoon of personen kan leren kennen. Daar begint voor ons al het proces van loslaten. Op het moment dat onze gasten hun gevonden familie hebben ontmoet, zijn wij echt overbodig. Wij zijn er voor de gast, maar het is té intiem om daarbij te zijn.
Dus wij maken heel voorzichtig een terugtrekkende beweging. En dan is de terugreis voor mij altijd letterlijk een moment van loslaten. Je weet dat het goed is gegaan. Je hebt er alles aan gedaan om goed voor de gast te zorgen, dat het veilig is en dat het goed voelt. Dan is onze missie op dat gebied geslaagd.’
'De terugreis is voor mij letterlijk een moment van loslaten'
Wat blijft je het meest verrassen aan het maken van Spoorloos?
‘Het is bij geen enkel verhaal zo dat je kunt zeggen: we doen het zo. Het is elke keer een heel persoonlijk, op de gast afgestemd verhaal. Bovendien is het altijd maar de vraag of de ontmoeting écht plaats gaat vinden. Soms trekken mensen zich toch terug omdat ze onzeker zijn geworden of het allemaal wel echt is, of omdat iemand ineens niet komt opdagen.
Je weet dus nooit zeker of het loopt zoals je het bedenkt. En dat is eigenlijk nooit zo. Dat maakt ieder verhaal bijzonder op zijn eigen manier.’
Benieuwd naar de nieuwe afleveringen? Spoorloos is vanaf woensdag 6 november te zien om 21.30 uur bij KRO-NCRV op NPO 1.