Het is diep in de nacht, de jaarwisseling net achter de rug en met een pilsje in de hand ben je op zoek naar een kroeg waar je nog even helemaal los kan gaan. Honderden feestgangers zingen, drinken en wensen elkaar een gelukkig nieuwjaar. Maar dan gaat het mis...
Een feestelijke jaarwisseling
De drie cafés aan de dijk in Volendam stromen vol. Het is dé plek waar je wilt zijn met de jaarwisseling: warm, gezellig en er is leuke muziek. Via café de Wir War stroomt de mensenmassa door naar De Hemel, beter bekend als 't Hemeltje. "We waren echt de populairste kroeg van het dorp", vertelt René Schilder, die een zakcentje bijverdient als barman. "Als je door de klapdeurtjes kwam aanlopen, zag je me gelijk staan. Dat was mijn stekkie."
Het is gezellig, maar wel vol. Erg vol. De kerstversiering is zoals elk jaar weer perfect. "We waren bijna een week bezig met het versieren van de kroeg. We spanden draden boven de bar en legden daar dennentakken op. Natuurlijk met lampjes erin, duizenden lampjes, het was echt geweldig. En uiteraard altijd een minidisc aan met de geijkte kerstliedjes."
Voor Linda Jonk was het duidelijk: in dat café, tussen de kerstlampjes en onder de verse dennentakken, moest ze haar Oud & Nieuw vieren. Even leek het erop of ze 't Hemeltje niet binnen zou komen. Te druk. "Ik dacht: ik ga niet wachten in die rij", vertelt ze. "Ik heb - best asociaal - mensen op die trap aan de kant geduwd en heb me door de mensenmassa heen naar boven geworsteld." Met succes. Even later zit Linda samen met haar vriendinnen op haar vaste plek. Aan de bar, onder de lampjes en met hun vaste barkeeper. Het is gezellig en in de kroeg worden sterretjes uitgedeeld. Voor de sfeer, gezellig bij de romantische, warme kerstmuziek.
De sterretjes werden bij elkaar gehouden
De sterretjes
"Ze duiken overal op", vertelt barman René. "Ze komen ook langs mij. Daar ging ik als personeelslid de mist in. Ik greep niet in." Linda, die op haar vaste plek zit, ziet veel sterretjes branden. Voor de extra beleving zijn de lichten uitgedaan, de vuurwerkstokjes geven sfeer. Maar dan ziet ze ergens in de kroeg wel heel veel licht ontstaan. "De sterretjes werden bij elkaar gehouden", vertelt Linda. René heeft geen zicht op de situatie en tapt door, het is namelijk druk aan de bar. Tot zijn vriendin aangerend komt en schreeuwt: 'René, vuur!'
Hij probeert nog een brandblusser te pakken, maar krijgt 'm niet los. Dan maar zonder die blusser, denkt René. "Dan sta je voor het vuur en zie je het groter en groter worden." Het vuur verspreidt zich in een rap tempo, de verse dennentakken boven de bar vatten al snel vlam. René rent terug naar zijn bar om water en ijs te pakken, alles om het vuur uit te krijgen. Maar als hij bij de bar aankomt, gaat het mis. "Toen kwam er - net zoals in een film - zo'n bal met vuur recht in mijn gezicht gerold", vertelt Linda, die dan nog steeds in 't Hemeltje is. Bij René gaat het zicht op zwart: "Vanaf dat moment weet ik niets meer."
Ook bedrijfsleider John Veerman krijgt door dat er iets goed misgaat. Hij staat in de Wir War, het café op de begane grond. "Op een gegeven moment wordt er aan mijn arm getrokken door een collega. Die wijst verschrikt naar rechts. Git en gitzwarte rook kwam naar beneden, met een kracht en een expansie, die elke beschrijving tart. Ik wist meteen: dit is mis. Rook gaat normaal gesproken omhoog, maar dit woekerde naar beneden door de kracht. De Wir War vulde zich met rook."
Krukken en tafels werden door de pui gegooid
Een moment dat hij nooit meer zal vergeten. Hij ziet zwarte rook en is bang voor koolmonoxidevergiftiging. "Er was geen lucht meer daarboven, dacht ik meteen. Ik dacht: de pui moet open, voor de zuurstof. Ik vloog naar de pui om 'm open te trekken, maar werd op hetzelfde moment onder de voet gelopen. Krukken en tafels werden door de pui gegooid", vertelt John, die op dat moment nog maar acht weken bedrijfsleider is van de drie cafés aan de dijk.
Een brand die veel levens zou kosten
"Toen ben ik naar de naastgelegen bar gerend, ik kwam daar op zo'n manier binnenlopen dat iedereen wel doorhad dat het menens was. Ik heb 112 gebeld en gevraagd om ambulances en veel brandweer en nógmaals benadrukt véél ambulances." John rende met een enorm plichtsbesef terug naar de brand. Een brand die veel levens zou gaan kosten.
Linda, John en René overleven de verschrikkelijke nacht. Veertien andere jongeren niet. In de documentaireserie 'De Veerkracht van Volendam, 20 jaar na de brand' gaan veel Volendammers terug naar die jaarwisseling. Een avond die gezellig begon, maar eindigde in een nachtmerrie.
