In Nederland wonen ongeveer 8 miljoen mensen met een chronische aandoening. Terwijl bij de corona uitbraak alles op alles wordt gezet om het aantal doden te beperken en kwetsbare groepen te beschermen, wordt er nauwelijks iets gedaan aan de oorzaak van deze grote groep kwetsbaren, aldus longarts Wanda de Kanter.
Deze groep chronisch zieken bestaat onder andere uit mensen met hart- en vaatziekten, diabetes, overgewicht, astma en COPD. Maar het gaat ook om mensen die kanker of beroertes hebben gehad en dit overleefd hebben, maar nog steeds kwetsbaar zijn voor bijvoorbeeld het coronavirus. Bij de coronapandemie wordt alles uit de kast getrokken om deze risicogroep te beschermen maar er gebeurt niets aan de onderliggende oorzaak.
‘Parasiet der Kwetsbaren’
Longarts Wanda de Kanter houdt in haar boek ‘Parasiet der Kwetsbaren’, een pleidooi voor een nieuw soort zorgstelsel om deze kwetsbare groep te beschermen tegen de tabaks-, fastfood- en alcoholindustrieën. “Elk jaar gaan er twintig tot dertigduizend mensen dood aan roken, tienduizend mensen aan overgewicht. Je ziet dat deze mensen een risicogroep vormen, maar niemand die iets doet aan die chronische epidemie.”
Vrije markt, betekent niet vrij keuze
Het begint al in de baarmoeder
In de podcast Frederique vraagt door vertelt de Kanter dat vijftig procent van de chronische ziekten komt door aangeleerd gedrag en dat begint al in de baarmoeder. Het maakt daarom heel veel uit of je een rokende of obese moeder hebt, welke voedingsstoffen je binnenkrijgt en welk voedingspatroon je meekrijgt. Ook marketing door grote bedrijven speelt een grote rol. En als je uiteindelijk longkanker of diabetes krijgt, krijg jij de schuld en dat is oneerlijk: “Vrije markt, betekent niet vrij keuze. Wat je ziet is dat deze problemen zich vaak afspelen aan de onderkant van de samenleving. Daar is meer armoede, werkloosheid en andere ellende. En dat doet wat met je impulscontrole en je vermogen om naar de langere termijn te kijken. Armoede maakt dommer. Deze mensen beginnen met een achterstand, het herhaalt zich als een Griekse tragedie en ze krijgen er uiteindelijk zelf de schuld van.”
Verkeerde partijen aan preventietafels
De Kanter vindt het onbegrijpelijk dat grote spelers uit de voedings- en drankindustrie mogen aanschuiven bij de zogenaamde preventietafels die door de overheid in het leven zijn geroepen om roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik aan te pakken: “Als je over malaria gaat praten nodig je ook de malariamug niet uit, maar nu zit Unilever bij de obesitastafel en Heineken bij drankpreventietafel.” En de resultaten zijn er ook naar. Het aantal jongvolwassenen dat rookt is zelfs iets toegenomen de laatste jaren en het aantal mensen met overgewicht is nog net zo groot.
We hebben geen gezondheidszorg, we hebben ziekenzorg!
Ander zorgstelsel: mensen gezond houden!
De Kanter pleit voor een andere aanpak, een waarbij de zorg niet alleen beloond wordt om ziekte te bestrijden, maar ook om die te voorkomen. “Het hele Nederlandse zorgstelsel is gebaseerd op ziekte. We hebben geen gezondheidszorg, we hebben ziekenzorg, geen minister van volksgezondheid, maar een minister van ziekte. Er wordt niks gedaan om mensen gezond te houden. We maken van welvaartsziekten armoedeziekten. Nu krijgen we alleen maar geld als we iemand behandelen, maar er zou ook een financiële prikkel moeten zijn om mensen gezond te houden.
