Femicide is een wereldwijd probleem - ook in Nederland. Bijna wekelijks worden hier vrouwen om het leven gebracht. Wereldwijd worden er dagelijks 137 vrouwen van het leven beroofd door (ex-)partner of familielid, stelt de VN in 2020. Els maakte dit horrorscenario van dichtbij mee. In 2013 is haar zus Kim Stoker door haar vriend vermoord.
“Ik had nooit kunnen bedenken dat zij zo onveilig is geweest in deze relatie”, vertelt Els in een reportage van EenVandaag over haar zus. In 2013 werd Kim Stoker op 24-jarige van het leven beroofd door haar vriend. “Kim was ontzettend lief en zorgzaam.” Tot acht jaar geleden hebben de zussen bijna dagelijks contact en zien zij elkaar wekelijks. Els weet dat de relatie van haar zus op losse schroeven staat. Maar dat het beëindigen van de relatie zulke enorme gevolgen zou hebben, had Els nooit verwacht.
Nietsvermoedend naar bed
De nacht dat Kim uit het leven wordt gerukt, is haar vriend erachter gekomen dat zij haar relatiestatus op Facebook heeft aangepast. “Kim lag op dat moment op bed, te slapen waarschijnlijk al”, vertelt haar zus in de reportage. “Toen heeft hij het grootste en scherpste mes gepakt uit de keuken, verklaart hij zelf. Daarop is hij naar haar toe gegaan en is op haar gaan insteken. Ze is gewoon afgeslacht. Ze is echt afgeslacht in haar eigen bed.”
Nooit eerder zijn er bij de familieleden alarmbellen gaan rinkelen over de relatie van Kim. Ook Els heeft van haar zus nooit signalen gekregen over huiselijk geweld of bedreigingen. “Ik weet zeker dat als dat wel gebeurd was, dat ze het mij zou hebben verteld.” Dat is voor haar het enge van deze situatie, legt ze uit. “Je zou bijna denken dat iedereen tot zoiets in staat is.”
Vrouwen worden vermoord omdat ze vrouw zijn’
Aandacht voor femicide
Het verhaal van Kim staat - helaas - niet op zichzelf. Gemiddeld worden er in Nederland 40 vrouwen per jaar vermoord, blijkt uit cijfers van het CBS. Bij de helft van deze zaken is de (vermoedelijke) dader de partner of ex-partner van het slachtoffer, schrijft de Volkskrant. Toch is de term femicide in Nederland nog relatief onbekend. Emeritus hoogleraar en criminoloog Renée Römkens omschrijft dit specifieke type misdrijf als volgt: ‘Vrouwen worden vermoord omdat ze vrouw zijn’. Opvallend vaak vindt het misdrijf plaats nadat de relatie wordt verbroken, legt Römkens uit aan de krant.
De relatie verbreken? “Je loopt gewoon gevaar als je dat doet”
Els volgt zaken die vergelijkbaar zijn met die van haar zus op de voet. “Je realiseert je ook weer, als zoiets gebeurt, hoe vaak het dus misgaat. Dat je misschien niet eens meer veilig een relatie kan verbreken. Je loopt gewoon gevaar als je dat doet.” In de reportage van EenVandaag stellen experts dat partnerdoding te weinig wordt onderkend. Ook volgens Römkens zouden de cijfers van het CBS wel eens aan de lage kant kunnen uitvallen. Niet alle misdrijven zijn juridisch te categoriseren. Daarom worden niet alle zaken meegerekend in de cijfers, legt OneWorld uit.
Op Europees niveau groeit de aandacht voor femicide. In Frankrijk en Spanje trokken vrouwen de straten in om dit probleem aan de kaak te stellen. Rode schoenen groeiden uit tot internationaal verzetssymbool en werden neergelegd op pleinen om het probleem zichtbaar te maken. Demonstraties hebben we in Nederland nog niet gezien, maar het probleem kenbaar maken is - hopelijk - een begin.
Gaat het thuis niet goed of maak je je zorgen om iemand anders? Veilig Thuis is er voor advies en ondersteuning en het melden van huiselijk geweld en kindermishandeling.
Meer lezen over dit probleem? Dat kan via de links hieronder:
https://www.oneworld.nl/lezen/seks-gender/feminisme/nederland-heeft-een-femicide-probleem/