Te beginnen bij Valerie Bacot - een naam die je misschien wel voorbij hebt zien komen in de afgelopen weken - want wereldwijd heeft haar zaak het nodige stof doen opwaaien. Eind juni 2021 stond de 40-jarige Bacot in de rechtszaal, omdat ze na 24 gewelddadige jaren de dader van haar mishandeling en misbruik doodschoot.

Wat…?

Bacot was twaalf op het moment dat haar toenmalige stiefvader Daniel Polette haar misbruikte. De man wordt opgepakt en belandt voor twee jaar achter de tralies,, waarna hij vrijkomt en terugkeert naar het gezin. Opnieuw wordt Bacot aanhoudend door haar stiefvader misbruikt. Op haar zeventiende raakt ze zwanger van hem, waarna de twee gaan samenwonen, trouwen en er nog drie kinderen volgen. Wat precies de rol van moeder Joëlle Aubague is geweest, wordt in deze zaak niet geheel duidelijk. Maar, for the record, haar voormalig stiefvader is vanaf dan haar echtgenoot en vader van haar kinderen.

Het misbruik en geweld houden ook in de nieuwe woonsituatie aan. Maar het verhaal wordt nog erger… Het misbruik vindt vanaf dan ook buitenshuis plaats. Zo wordt de gezinsauto van de familie gebruikt als prostitutie plaats, waar Bacot wordt geprostitueerd.

Totdat na 24 jaar haar grens is bereikt en ze besluit actie te ondernemen. In de rechtbank verklaart Bacot dat ze op een dag een gesprek tussen haar man en hun zestienjarige dochter opvangt, waarin hij haar vraagt naar haar seksuele situatie. Uit angst dat hun eigen dochter ook geprostitueerd zal worden, besluit Bacot in maart 2016 het wapen van haar man mee te nemen. Diezelfde dag schiet ze hem dood.

Moord? Of zelfverdediging? 

Een zaak volgt. Bacot hangt een veroordeling tot moord met voorbedachte raden boven het hoofd, maar wereldwijd nemen mensen het voor haar op. Er wordt een steuncomité opgericht en een half miljoen mensen zetten hun handtekening onder een petitie die bepleit dat er in deze zaak sprake is geweest van zelfverdediging. Met succes. Bacot heeft op het moment van uitspraak al een jaar voorarrest achter de rug. Wanneer de rechter Bacot veroordeelt tot vier jaar cel, waarvan één jaar onvoorwaardelijk, betekent het dat zij later die dag vrijuit de rechtbank uit kan wandelen

Hoe bizar dit verhaal in onze oren ook klinkt, deze zaak staat niet op zichzelf. Ook Jacqueline Sauvage, Ny Nourn en Marissa Alexander hebben vergelijkbare situaties doorstaan. Allen zijn zij jarenlang mishandeld en misbruikt. De gemene deler? Alledrie namen het heft in eigen handen, om vervolgens zelf als dader voor de rechtbank te moeten verschijnen.

In de situatie van Jacqueline Sauvage werd zij 2012 veroordeeld tot tien jaar celstraf wegens het doden van haar man. Jarenlang was zij door hem mishandeld en misbruikt. Maar na ook veel ophef rond haar zaak besloot ex-president François Hollande haar in 2016 gratie te verlenen, waarna zij vrijuit kon gaan. De Française overleed later in 2020 op 72-jarige leeftijd.

'Survived & Punished'

Om vrouwen in dit soort situaties en rechtszaken bij te staan is de organisatie 'Survived & Punished' opgericht. Onder het motto 'End the Criminalization of Survival' staan zij vrouwen bij door acties op te zetten en mensen wereldwijd te verenigen en zich uit te spreken. Om de vrouwen te sterken en de echte daders te veroordelen.

Wil jij meer weten over deze vrouwen of een specifieke zaak? Lees hieronder het interview met Ny Nourn in The Guardian.