De twijfels lijken groot in de Nederlandse samenleving, ook bij jongeren. "Helemaal niet gek", zegt medisch bioloog Jop de Vrieze. "Het definitieve advies is nog niet gegeven, dus eigenlijk is het best gezond dat men twijfelt."
"Het coronavaccin is de beste troef om dit allemaal achter ons te laten." Grote kans dat je deze woorden van onze minister Hugo de Jonge meermaals langs hebt horen komen. Stap voor stap lijken we in de buurt te komen, goed nieuws zou je zeggen. Al lijkt niet iedereen overtuigd… Waar staan we nu? En wat moet er nog gebeuren?
Tijd om de laatste ontwikkelingen te bespreken met medisch bioloog en wetenschapsjournalist Jop de Vrieze, Everhard Hofstra van de GGD en Ton de Boer die voorzitter is van het college ter beoordeling van geneesmiddelen. Kunnen zij ons antwoord geven op onze vier prangende vragen?
1) Wie wint de race om het coronavaccin?
Voor ons leken is het soms lastig te begrijpen. Hoe kan het dat het AstraZeneca-vaccin 60 á 70% effectief is en dat van Pfizer en Moderna 90 tot 95%? "Dat komt uit de studies", vertelt Ton de Boer aan tafel bij Margriet. "Tienduizenden patiënten in een studie geef je de helft een vaccin en de andere helft een placebo. En dan ga je tellen hoeveel infecties er optreden, daarmee neem je waar hoeveel procent bescherming er is." De Boer moet die naar buiten gekomen cijfers wel een beetje corrigeren, zegt hij. Hij doelt op het feit dat de 90% ook is waargenomen bij patiënten van AstraZeneca - die eerst een halve dosering kregen en daarna een hele.
Je zou denken: prima, dan gaan we toch voor Pfizer en Moderna? "Nee, die conclusie kunnen we nog niet trekken", aldus De Boer. "We moeten eerst goed naar de studie kijken. Dat hebben we nog niet gedaan, we lezen er alleen over vanuit het nieuws." Hij wil eerst weten welke groepen mensen er aan de studie hebben meegedaan en waar de effectiviteit precies op is gebaseerd, want die gegevens kunnen de selectie bepalen. Werkt het ene vaccin beter bij de jongeren? Terwijl het andere vaccin de ouderen beter beschermt? Kortom: Pfizer en Moderna hebben de strijd nog niet gewonnen…
Het definitieve advies is nog niet gegeven
2) Is het stom dat ik twijfel over het vaccineren?
"Helemaal niet gek", zegt medisch bioloog Jop de Vrieze. "Het definitieve advies is nog niet gegeven, dus eigenlijk is het best gezond dat men twijfelt." Hofstra van de GGD snapt die twijfel ook. "Alle exacte informatie moet nog op tafel komen, pas daarna kunnen we iedereen uitleggen hoe het precies zit." Een ding is zeker: wereldwijd wordt keihard gewerkt aan een goed, werkbaar vaccin. "Er worden meer dan 200 vaccins ontwikkeld momenteel, en 11 zitten nu in fase drie", voegt De Boer toe.
3) Wat moet er nog gebeuren voordat het vaccin beschikbaar wordt?
"De European Medicines Agency (EMA) moet het eerst goedkeuren", vertelt De Boer. "In een speciale commissie zitten 27 landen. Zij geven een advies of het positief of negatief is." Als zij akkoord gaan, gaat dat advies vervolgens naar de Europese Commissie die de vergunning mag verstrekken aan de fabrikanten. Dat is de weg die gevolgd moet worden, legt De Boer uit.
De GGD rekent erop dat we in het eerste kwartaal van 2021 kunnen beginnen
De grote vraag: wanneer kunnen we gevaccineerd worden?
Dat kan Ton de Boer helaas niet voorspellen. "We moeten eerst de fase-drie-studies nog zien", zegt hij. "We zijn al wel begonnen met de beoordeling van alles wat al beschikbaar is. Maar daar komen ook weer veel vragen bij kijken, waar de firma antwoord op moet geven. Dat kan nog wel maanden duren." De GGD rekent erop dat we in het eerste kwartaal van 2021 kunnen beginnen met vaccineren en koersen op februari, vertelt Hofstra. Kunnen we in de zomer dan eindelijk weer de kroeg in? De tijd gaat het ons leren…
