Lopend door Shaw kom je ze af en toe tegen: zwarte mannen die wat rondhangen op de hoek van de straat. Afgezakte spijkerbroek, sjekkie in de mondhoek. Pratend, lachend, discussiërend. En af en toe kijken ze een vrouw na die langs loopt. Maar ze zijn een uitstervend fenomeen in de wijk. Steeds meer jonge witte Amerikanen komen in hun ghetto wonen. De buurt is alleen bijna geen ghetto meer te noemen met de nieuwe appartementen, fietspaden en hondenuitlaatplaatsen.

Hoe een zwarte wijk wit werd

Shaw heeft in de afgelopen tien jaar een flinke opknapbeurt gehad. Dat schrijft de Amerikaanse professor Derek S. Hyra in zijn boek 'Race, Class and Politics in the Cappuccino City'. Hij onderzocht de gevolgen van deze gentrificatie; het oppoetsen van oude, slecht onderhouden, buurten tot het punt waarop de wijk te duur wordt voor de oorspronkelijke bewoners.

Met de komst van nieuwe appartementencomplexen stegen de huurprijzen en sinds jonge Amerikanen in de wijk wonen, schieten koffietentjes en cocktailbars als paddenstoelen uit de grond. Het aantal zwarte mensen in de wijk daalde van 70 procent in 1970 naar 30 procent in 2010. Degenen die er nog wel wonen, voelen zich verloren in de buurt waar ze zijn opgegroeid.

‘Living the wire’

En dat is geen natuurlijke ontwikkeling, stelt Hyra in zijn boek. De buurt is op een slimme manier opnieuw in de markt gezet. Hyra noemt het black branding. Hij beschrijft hoe stadsontwikkelaars het zwarte imago van de wijk als marketingstrategie inzetten.

"Lange tijd was elke associatie met de zwarte gemeenschap negatief," zegt Hyra. "Maar nu worden aspecten van deze samenleving ingezet om witte bewoners aan te trekken voor de bevordering van toerisme en economische groei in de wijk. In reclame-uitingen wordt het leven in deze wijk vergeleken met de populaire Amerikaanse misdaadserie The Wire over de drugsscene in Baltimore. Leven in Shaw is 'living the wire', stellen de makelaars en stadsontwikkelaars in hun reclame-uitingen."

Criminaliteit is hip

En het werkt. Het straatgeweld en de criminaliteit in the innercity was voor velen lange tijd de belangrijkste reden om Shaw te vermijden. De millennials die naar Shaw trekken, vinden het echter geen enkel probleem. Sterker nog, ze vinden het juist cool.

Hyra: "Nieuwkomers praten over autodiefstal, schietpartijen en gestolen portemonnees alsof het één grote grap is. Ze scheppen er zelfs over op. Het straatgeweld is iets interessants om over te praten op feestjes."

Wonen is Shaw is ‘more fun’

Arielle Knight (26) heeft er ook totaal geen last van. Zij woont nu drie jaar in Shaw en het bevalt haar goed. "Het is goedkoper en more fun om hier te wonen", zegt ze. Ze zit met haar laptop in een van de koffietentjes. De zaak zit vol andere jonge witte Amerikanen, stuk voor stuk met kop koffie en laptop.

"Ik houd van de local scene. Washington DC is een wereldstad, maar hier in Shaw kom je gewoon je buren tegen bij de supermarkt. En ik ken bijvoorbeeld ook de eigenaren van deze koffiezaak. Zo gaat dat hier. En daarbij kan hier mijn appartement met één huisgenoot delen. In andere delen van de stad wonen mensen met minstens met drie anderen samen om de huur te kunnen betalen.”

"Natuurlijk gebeuren er wel eens dingen, maar dat is zo in elke wereldstad. Hoe veilig wil je het hebben? Ik heb het gevoel dat de criminaliteit zich ook veel bevindt in de oudere delen van de wijk, in U Street bijvoorbeeld. De eigenaren van de winkels daar, wonen er al hun hele leven."

Verschillende werelden

Ondanks dat Ariella me op het hart drukt zeker naar U Street te gaan en bij het afhaalrestaurant ‘Ooh’s and Aah’s’ mac and cheese te bestellen, weet ze niet veel over dat deel van de wijk of over de mensen die daar wonen. En ze is lang niet de enige. 

Hyra: "De groepen komen op dezelfde plaatsen, delen dezelfde openbare ruimtes, maar leven geïsoleerd van elkaar.” Met ‘groepen’ bedoelt hij niet alleen een zwarte en witte gemeenschap. Ook de upperclass en lowerclass ontmoet elkaar amper. En dat is ook zo met homoseksuelen en conservatieve religieuze inwoners van Shaw.

De nieuwkomers willen fietsen

Maar daar blijft het niet bij. De jonge nieuwkomers nemen het politieke en buurtorganisaties over en promoten hun eigen interesses. Hyra: "Ze pleiten bijvoorbeeld voor fietspaden en hondenuitlaatplaatsen en ze krijgen die ook." Dat het niet past bij de manier van leven van de mensen die hier vandaan komen, lijkt niemand uit te maken. "Niemand doet moeite om bruggen te slaan tussen mensen uit de verschillende sociale groepen die nu in één buurt langs elkaar leven."

“De buurt is geen familie meer”

Michael Murray (61) woont al zijn hele leven in Shaw en ziet zijn buurt veranderen. Hij runt een schoenmakerij in U Street. "De mensen hier leven niet meer samen, ze leven alleen nog voor zichzelf. Als ik vroeger geen geld had om eten te kopen, kreeg ik een boterham van een buurman. Dat gebeurt nu niet meer. Heb je honger, dan steel je wat. Zo gaat het hier nu."

"De buurt is geen familie meer. De mensen waar ik mee ben opgegroeid, zijn allemaal vertrokken. Naar South Carolina en Georgia, de goedkopere staten. Hier is alles duur. Er zijn geen betaalbare woningen meer, geen betaalbare supermarkten en mensen raakten hun zaak kwijt omdat hun klanten in hetzelfde schuitje zaten. In U Street hadden we vroeger alleen maar maar zwarte winkels. Daar zijn maar een stuk of tien van over. Je hebt nu een diploma nodig hebt om hier te kunnen wonen. Zwarte mensen hebben dat niet."

Gentrificatie is racistisch

"Ik ben boos, want we hebben niet eens de kans gekregen om hier te kunnen blijven wonen. Van de een op de andere dag worden beslissingen gemaakt die tot gevolg hebben dat het leven hier onmogelijk voor ons wordt. Zo ga je niet met mensen om. En dit gebeurt niet alleen hier. Net zo goed in andere grote steden, zoals Los Angeles, Atlanta en Detroit. Ze willen zwarte mensen gewoon niet meer in de stad hebben. Gentrificatie is racistisch."

Hoe wordt Shaw weer van iedereen?

Is er een oplossing? Volgens Hyra wel. Hij pleit voor meer ruimtes in de wijk waar zowel de oorspronkelijke bewoners als de nieuwkomers zich op hun gemak voelen, zoals buurtwinkels en recreatieruimtes. Hij wil ook dat er meer geld gaat naar NGO's die zich inzetten om de buurt weer samen te brengen. Of het helpt, weet hij ook niet. Maar het is noodzakelijk als de stad een plek wil worden waar zwart en wit, rijk en arm, samen kunnen leven.