11-12-2018

De rooms-katholieke filosoof Robert Spaemann is maandag in Stuttgart op 92-jarige leeftijd overleden. De Duitse geleerde was een vertrouweling van paus Benedictus XVI, maar ook een criticaster van diens opvolger, paus Franciscus.

Spaemann hield zich voornamelijk bezig met de christelijke ethiek. Hij stond bekend om zijn werk in bio-ethiek, ecologie en mensenrechten. Hoewel zijn Duitstalige werken nog niet veel zijn vertaald, genoot hij internationaal bekendheid.

Robert Spaemann werd in 1927 in Berlijn geboren als Heinrich Spaemann en Ruth Krämer. Zijn ouders waren oorspronkelijk radicale atheïsten, maar bekeerden zich in 1930 tot het katholieke geloof. Na de vroege dood van zijn moeder werd zijn vader in 1942 tot priester gewijd.

Spaemann studeerde aan de universiteit van Münster, waar hij in 1962 habiliteerde (een tweede promotie na het doctoreren). Hij was professor in de wijsbegeerte aan de universiteiten van Stuttgart (tot 1968), Heidelberg (tot 1972) en München, waar hij werkte tot hij in 1992 emeritus hoogleraar werd. Hij was ook honorair hoogleraar aan de universiteit van Salzburg en ontving een eredoctoraat aan de Katholieke Universiteit van Lublin in 2012.

De twee belangrijkste werken van Spaemann zijn Glück und Wohlwollen (‘Geluk en welwillendheid’, 1989) en Personen (‘Personen’, 1996). In het eerste boek zegt Spaemann dat geluk is afgeleid van welwillend handelen: dat we door God zijn geschapen als sociale wezens om elkaar te helpen waarheid en betekenis te vinden in een vaak verwarde en ongeordende wereld.

Spaeman nam deel aan de Schülerkreis van Benedictus XVI, een private kring van oud-studenten van Joseph Ratzinger rond de voormalige professor die in 2005 paus werd.

Spaemann had grote kritiek op de postsynodale apostolische exhortatie Amoris laetitia van paus Franciscus. Hij meende daarin een breuk met de doctrine van Johannes Paulus II en Benedictus te zien en vreesde daarom voor een schisma (zie interview met CNA).