Berg en Dal, 19 december 2024 – De rechter heeft gisteren geoordeeld dat de collectie van het inmiddels gesloten Afrika Museum in Berg en Dal eigendom is van de Congregatie van de Heilige Geest (C.S.Sp.) oftewel de Spiritijnen. Het Nationaal Museum van Wereldculturen (NMVW) moet de collectie aan deze rooms-katholieke religieuze gemeenschap teruggeven.
De paters spiritijnen waren naar de rechter gestapt, na een conflict met het NMVW over het eigenaarschap van de collectie. Het NMVW exploiteerde Afrika Museum sinds 2014. Beide partijen waren van mening dat zij de eigenaar waren van de museale collectie.
De rechtbank in Arnhem heeft gisteren geoordeeld dat vrijwel de gehele collectie door de CSSp aan het NMVW in bruikleen was gegeven, omdat het behoud ervan volgens het gerechtelijk oordeel voor de congregatie van groot belang was. Alleen de inventaris van het museum is eigendom van het NMVW. De rest moet dus teruggegeven worden aan de spiritijnen.
Het Afrika Museum werd in 1954 door de Nederlandse CSSp-provincie opgericht. De collectie bestaat uit voorwerpen die de missionarissen van de congregatie door de jaren heen meenamen van hun missies uit Afrika. Ook werd in het museum hedendaagse Afrikaanse kunst aangekocht en tentoongesteld.
In 2014 vond een fusie plaats tussen verschillende musea en vanaf dat moment viel het Afrika Museum onder het NMVW. De congregatie verhuurde de grond en het gebouw. Het NMVW exploiteerde vanaf toen het museum dat later hernoemd werd als Wereldmuseum Berg en Dal. Sindsdien was er een geschil tussen de spiritijnen en het NMVW over onder meer de museumcollectie en als gevolg daarvan ging het museum dicht.
In 2020 kwam het museum in het nieuws nadat activisten een beeldje hadden willen stelen. Zij vonden dat het museum spullen herbergde die waren gestolen uit Afrika, berichtte de NOS. Een van hen nam volgens het museum een grafbeeld uit Congo mee. De man claimde dat dat beeld bij hem hoorde en dat hij uit dezelfde cultuur kwam. De politie hield bij de actie vijf mensen aan.