Rome, 26 oktober 2024 – Ongeveer 360 bisschoppen, priesters en leken hebben vier weken in het Vaticaan doorgebracht om te discussiëren over een nieuwe besluitvormingscultuur in de hiërarchisch georganiseerde katholieke kerk. Vandaag stemmen de deelnemers aan de Zestiende Gewone Algemene Assemblee van de Bisschoppensynode over elke alinea van het synodale slotdocument. Morgen wordt deze kerkvergadering afgesloten met een hoogmis.
De laatste vergaderdag van de ‘Synode over Synodaliteit’ in het Vaticaan begon vanochtend met gebeden en geestelijke liederen. In aanwezigheid van paus Franciscus dankten de ongeveer 360 deelnemers God voor de afgelopen vier weken van de tweede sessie van de synodeassemblee. Ook werd de Heilige Geest aangeroepen voor het verkrijgen van een goed slotdocument.
Stemmen over elk punt
In de loop van de dag wordt een ontwerp van de definitieve tekst voorgelezen en vervolgens wordt er punt voor punt over gestemd. Alleen de alinea's die door een tweederdemeerderheid worden goedgekeurd, zijn te beschouwen als een synodale resolutie.
De aldus overeengekomen tekst wordt na de afsluiting van de synode voorgelegd aan de paus. Doorgaans stelde hij dan op basis van dit document een zogeheten ‘post-synodale apostolische exhortatie’ op, die hij aan de hele katholieke wereldkerk richt. Het kan ook zijn dat de paus ditmaal besluit om het slotdocument de status te geven van een tekst van het petrinisch magisterium (het leergezag uitgeoefend door de opvolger van de apostel Petrus).
Einde van een lang consultatieproces
De universele fase van de Synode over Synodaliteit, waaraan voor het eerst vrouwen deelnamen, kwam in twee sessies bijeen. De eerste ronde was in oktober 2023, de tweede werd geopend op 2 oktober 2024 met een pontificale hoogmis op het Sint-Pietersplein. Vóór de universele fase waren in alle werelddelen continentale kerkvergaderingen gehouden. Die baseerden zich op de beraadslagingen die werden gehouden in de afzonderlijke bisdommen en kerkprovincies. Het hele proces was van start gegaan in 2021.
Het belangrijkste onderwerp van de Synode over de Synodaliteit was de invoering van een nieuwe cultuur van gemeenschappelijk overleg en besluitvorming in de Katholieke Kerk. Het ging daarbij om de bevordering van drie ecclesiologische (‘kerkkundige’) principes: communio (‘gemeenschap’), participatio (‘deelneming van alle gedoopten aan het kerkelijk leven’) en missio (‘de opdracht van Jezus aan zijn leerlingen om het Evangelie te verbreiden over de hele wereld’). Daarnaast werden ook andere onderwerpen besproken, zoals inculturatie, inclusiviteit en diversiteit, decentralisatie en de toegang van vrouwen tot (gewijde) ambten.
De Nederlandse kerkprovincie is op de synode vertegenwoordigd door de Utrechts hulpbisschop Theodorus Hoogenboom. Lees hier zijn laatste bericht over zijn ervaringen in het Vaticaan.