het liturgieboekje van de uitvaartmis

Rome, 4 januari 2023 - Met het overlijden van Benedictus XVI zal zijn titel, ‘Emeritus Paus’, komen te vervallen. Dat beweert de Italiaanse vaticanist Marco Politi tegenover de Evangelische Pressedienst (EPD). 

De bewuste titel voedde volgens Politi het grote misverstand dat er twee pausen zouden zijn. Mochten in de toekomst andere pausen ook vóór hun dood aftreden, dan zullen zij de titel ‘Emeritus Bisschop van Rome’ dragen, voorspelt de bekende journalist. 

In de geschiedenis van de katholieke kerk is er nooit een emeritus paus geweest. Als een paus moest aftreden, verdween hij volledig van het toneel, benadrukt Politi. Benedictus had voor zijn vrijwillig aftreden in 2013 zelf gekozen voor de controversiële titel. 

Opvallend is dat op het liturgieboekje van de uitvaartmis van morgen niet Papa Emerito staat maar Sommo Pontifice Emerito. Een van de pausentitels luidt immers Summus Pontifex (‘hoogste pontifex’). ‘Pontifex’ is een term afkomstig van de heidense staatscultus van het antieke Rome, dat waarschijnlijk ‘bruggenbouwer’ betekent.

Wanneer paus Franciscus de afgelopen jaren sprak over zijn voorganger, dan noemde hij hem vaak Papa Benedetto. Dit gebruik van het woord ‘paus’ sluit aan bij het antieke gebruik ervan. ‘Papa’ was niet zozeer de aanduiding van een ambt, maar een koosnaam die gelovigen aan hoge kerkelijke ambtsdragers gaven.