Vaticaanstad, 1 november 2020 – Kardinaal-elect Silvano Tomasi is vandaag door paus Franciscus benoemd tot diens nieuwe speciale afgevaardigde bij de Soevereine Militaire Hospitaalridderorde van Sint-Jan van Jeruzalem, Rhodos en Malta. Hij volgt daarmee de gedesavoueerde kardinaal Angelo Becciu op.
De 80-jarige diplomaat Tomasi, die op 28 november tot kardinaal zal worden verheven, krijgt de opdracht om nauw samen te werken met Fra' Ruy Gonçalo do Valle Peixoto de Villas Boas, tijdelijk hoofdbestuurder van de Maltezer ridders, en met de nieuwe grootmeester van de orde zodra die zal zijn verkozen. De geprofeste ridders van de Volledige Staatsraad zullen zoals gepland op 7 november in Rome bijeenkomen om een nieuw hoofd te kiezen. De kans bestaat echter dat deze verkiezing vanwege de coronacrisis wordt uitgesteld.
De speciale afgevaardigde van de paus bij de Orde van Malta zal de nieuwe grootmeester de eed afnemen. Ook zal hij “mijn exclusieve woordvoerder zijn voor alle zaken die betrekking hebben op de betrekkingen tussen deze Apostolische Stoel en de Orde”, aldus de Heilige Vader vandaag in de benoemingsbrief aan aartsbisschop Tomasi.
De Orde van Malta verkeert in crisis. De Ridders staan voor een constitutionele hervorming, maar kunnen geen grote stappen zetten nu er geen grootmeester is. Op 29 april van dit jaar overleed Fra’ Giacomo Dalla Torre del Tempio di Sanguinetto, die in mei 2018 was verkozen tot vorst-grootmeester van de orde die in 1048 door kruisvaarders in Jeruzalem werd gesticht.
Aan de uitverkiezing van Dalla Torre ging een machtsstrijd tussen de orde en het Vaticaan vooraf. Die ontstond na het ontslag van de Duitse grootkanselier Albrecht von Boeselager. Hem kwam onder meer een affaire rond het uitdelen van condooms in Myanmar duur te staan. De eerdere Britse grootmeester Fra’ Matthew Festing verzette zich tegen een Vaticaans onderzoek naar de gang van zaken rond het ontslag, en moest uiteindelijk zelf op dringend verzoek van paus Franciscus opstappen.
De Orde heeft officieel nog steeds een kardinaal-patroon. Dat is de Amerikaanse kardinaal Raymond Burke. Maar die werd door paus buitenspel gezet. Om een vinger aan de pols van de Ridders te houden, benoemde Franciscus de Italiaanse curieprelaat Angelo Becciu tot zijn speciale afgevaardigde. Maar Becciu heeft inmiddels het veld moeten ruimen als prefect van de Congregatie voor de Heiligverklaringen en als speciaal gezant bij de Maltezer ridders; bovendien werden hem alle rechten als kardinaal ontnomen, zoals het recht om aan een conclaaf deel te nemen.
De hoogste echelons van de Orde van Malta bestaan uit mannen van adel die de religieuze geloften hebben afgelegd, waaronder het celibaat. Zij zijn religieuzen en hebben daarom de titel Fra', van het Latijnse frater (= ‘broeder). Het kan zijn dat bij de hervorming van de constitutie van de orde de huidige machtsstructuur op de schop gaat.
Silvano Maria Tomasi werd op 12 oktober 1940 geboren in Mussolente (Italiaanse regio Veneto). Hij werd lid van de Congregatie van de Missionarissen van de Heilige Carolus Borromeo. In 1965 werd hij priester gewijd. In 1996 werd hij tot bisschop gewijd, waarna hij apostolisch nuntius werd in achtereenvolgens Ethiopië, Eritrea en Djibouti. In 2003 benoemde paus Johannes Paulus II hem tot permanent waarnemer van de Heilige Stoel bij de VN in Genève en de WHO; in 2016 ging hij met emeritaat.