Praag, 7 januari 2021 - Kardinaal Dominik Duka, aartsbisschop van Praag, heeft op 4 januari in de Praagse Sint-Ignatiuskerk de diocesane fase van het zoligverklaringsproces van de Tsjechische jezuïet Adolf Kajpr (1902-1959) plechtig afgesloten.
Pater Kajpr publiceerde als journalist artikelen waarin hij de wereldlijke autoriteiten aanklaagde. De nazi’s deporteerde hem daarvoor naar verschillende concentratiekampen en de communisten veroordeelden hem tot gevangenschap in een goelag.
De Tsjechische theoloog Vojtěch Novotný, vicepostulator van Kajpr's zaak, zei dat het dossier van het diocesane onderzoek naar Rome is gestuurd. Archiefstukken, persoonlijke getuigenissen en andere documenten worden nu onderzocht door de Congregatie voor de Heiligverklaringen. Beoordeeld moet worden of pater Kajpr tot martelaar kan worden uitgeroepen.
“Ik begrijp na het lezen van al die stukken waarom christelijke heiligen met een aureool worden afgebeeld: ze stralen Christus uit, en andere gelovigen worden tot hen aangetrokken als motten naar het licht”, aldus Novotný tegenover CNA.
Adolf Kajpr werd geboren in 1902 in wat nu de Tsjechische Republiek is. Zijn ouders stierven binnen een jaar na elkaar, waardoor de vierjarige Adolf als wees achterbleef. Een tante voedde hem en zijn broers op in het katholieke geloof.
Door de armoede van zijn familie werd Kajpr in zijn vroege tienerjaren gedwongen om van school te gaan en te werken als schoenmakerleerling. Na twee jaar militaire dienst in het Tsjecho-Slowaakse leger, genoot hij alsnog een gymnasiale opleiding aan een jezuïetencollege in Praag.
Kajpr trad in 1928 als novice toe tot de Sociëteit van Jezus. In 1935 werd hij tot priester gewijd. Hij deed daarna dienst als zielzorger in de Sint-Ignatiuskerk in Praag en als docent filosofie aan een diocesane school.
Tussen 1937 en 1941 was hij redacteur van vier katholieke tijdschriften. Zijn publicaties trokken de aandacht van de Gestapo, die hem herhaaldelijk voor zijn artikelen op de vingers tikte. In 1941 werd gearresteerd. Kajpr verbleef in meerdere SS-concentratiekampen: in achtereenvolgens Terezín, Mauthausen en Dachau. In 1945 maakte hij in Dachau de bevrijding van het kamp door Amerikaanse troepen mee.
Bij zijn terugkeer in Praag hervatte Kajpr zijn taken als docent en journalist. In zijn tijdschriften sprak hij zich uit tegen het atheïstisch marxisme, waarvoor hij door de communistische autoriteiten werd gearresteerd en beschuldigd van het schrijven van “opruiende” artikelen. In 1950 werd hij schuldig bevonden aan hoogverraad en veroordeeld tot 12 jaar in de goelags. Medegevangenen getuigden later dat pater Kajpr in het diepste geheim de sacramenten toediende en les gaf in filosofie en literatuur.
De door het zware kampleven uitgeputte Adolf Kajpr stierf op 17 september 1959 in een gevangenisziekenhuis in Leopoldov, na twee hartaanvallen. Een getuige zei dat hij vlak voordat hij stierf om een grapje had moeten lachen. “Hij is een martelaar die lachend stierf”, aldus Novotný.