Rome, 26 november 2022 - Voor het eerst sinds het sluiten van een controversieel akkoord met de Volksrepubliek China over bisschopsbenoemingen heeft de Heilige Stoel “met verbazing en verdriet” gereageerd op het schenden van dat akkoord door de installatie van een hulpbisschop van een diocees dat niet door Rome wordt erkend.
Johannes Peng Weizhao werd in 2014 door paus Franciscus benoemd tot bisschop van het pauselijk erkende bisdom Yujiang, vier jaar voordat de Heilige Stoel in 2018 zijn voorlopige overeenkomst met China sloot. Als zogenaamde ‘ondergrondse’ prelaat werd mgr. Peng Weizhao gearresteerd en zes maanden vastgehouden door de Chinese autoriteiten. Hij werd uiteindelijk vrijgelaten, maar hij werd nauwlettend in de gaten gehouden door de lokale autoriteiten.
Peng Weizhao voegde zich uiteindelijk bij het door de staat gecontroleerde Katholiek Patriottische Genootschap. Op 24 november werd hij geïnstalleerd die hem als hulpbisschop van Jiangxi, een bisdom dat echter niet door de Heilige Stoel wordt erkend.
“Deze gebeurtenis vond niet plaats in overeenstemming met de bestaande geest van dialoog tussen het Vaticaan en de Chinese zijde en met wat was bepaald in de voorlopige overeenkomst over de benoeming van bisschoppen van 22 september 2018”, laat de persdienst van de Heilige Stoel weten. “Bovendien werd de civiele erkenning van bisschop Peng naar verluidt voorafgegaan door langdurige en zware druk van de plaatselijke autoriteiten.”
De Heilige Stoel zegt te hopen dat “dergelijke voorvallen zich niet zullen herhalen”. Ook verwacht het Vaticaan dat de Chinese autoriteiten hierover “passende mededelingen” zullen doen. Verder bevestigt het Vaticaan “zijn volledige bereidheid om de respectvolle dialoog over alle aangelegenheden van gemeenschappelijk belang voort te zetten”.
Volgens de katholieke website AsiaNews namen ongeveer 200 mensen aan de installatieplechtigheid deel. Die vond plaats in Nanchang. Hoofdcelebrant was de plaatselijke bisschop Johannes Baptista Li Suguang, die ook vicevoorzitter is van de Chinese Bisschoppenconferentie, die niet wordt erkend door de Heilige Stoel.
Johannes Peng Weizhao, geboren in 1966, studeerde aan het Nationaal Seminarie in Beijing en werd in 1989 tot priester gewijd. Hij volgde bisschop Thomas Zeng Jingmu op als bisschop van Yujiang na diens benoeming door paus Franciscus in 2014. Mgr. Zeng Jingmu, die ook een ‘ondergrondse’ bisschop was, werd gearresteerd en bracht 23 jaar in de gevangenis door. Hij stierf in 2016 op 93-jarige leeftijd.
De in 2018 gesloten voorlopige overeenkomst tussen China en de Heilige Stoel is nooit openbaar gemaakt, maar als onderdeel van de overeenkomst stemde paus Franciscus ermee in om de excommunicatie van zeven bisschoppen die zonder toestemming van het Vaticaan waren gewijd, op te heffen.
In de afgelopen vier jaar is de overeenkomst, die in oktober voor de tweede maal werd verlengd, zwaar aangevochten en bekritiseerd door prominente kerkleden zoals de Chinese kardinaal Joseph Zen, die vrijdag door een rechtbank in Hongkong werd veroordeeld op grond van een door Beijing opgelegde nationale veiligheidswet wegens zijn steun aan de pro-democratische beweging in de stad. Het Vaticaan heeft nog geen verklaring afgelegd over de veroordeling van Zen.