Rome, 6 januari 2025 - Voor het eerst in de kerkgeschiedenis wordt een vrouw het hoofd van een departement van de Romeinse Curie. Vandaag maakte het Vaticaan bekend dat paus Franciscus zuster Simona Brambilla heeft benoemd tot prefect van het Dicasterie voor Instituten van Gewijd Leven en Sociëteiten van Apostolisch Leven. Tegelijk benoemde hij kardinaal Ángel Fernández Artime tot pro-prefect (vice-hoofd) van datzelfde dicasterie.
Simona Brambilla I.S.M.C. is een Italiaanse religieuze die van 2011 tot 2023 de vrouwentak van de Consolata Missionarissen leidde en in oktober 2023 de eerste vrouwelijke secretaris werd van het Dicasterie voor Instituten van Gewijd Leven en Sociëteiten van Apostolisch Leven, waarmee ze een van de hoogste vrouwen in de Romeinse Curie werd.
Mozambique
Brambilla werd geboren in Monza, in Lombardije, op 27 maart 1965. Ze behaalde een diploma verpleegkunde in 1986 en werkte in Merate in een ziekenhuis. In 1988 trad zij toe tot het Instituut van de Missiezusters van Consolata. In 1998 studeerde zij af als psycholoog aan de Pontificale Gregoriaanse Universiteit in Rome. Vanaf 1999, na haar plechtige professie, was ze verantwoordelijk voor het jongerenpastoraat in het Macua Xirima Studiecentrum in Maua, Mozambique. Van 2002 tot 2006 was zij docent aan het Gregoriaans Instituut voor Psychologie in Rome, waar zij in 2008 tot doctor promoveerde op een proefschrift over evangelisatie en inculturatie in Mozambique.
Bestuur
Zuster Brambilla werd in 2011 gekozen voor een termijn van zes jaar als generaal-overste van de vrouwentak van de Consolata Missionarissen en in 2017 gekozen voor een tweede termijn, die afliep in mei 2023. In oktober van dat jaar nam ze op speciale uitnodiging van de paus deel aan de eerste sessie van de Synode over Synodaliteit.
21.03-2022 – ‘Leken niet per se geschikt voor alle Vaticaanse topposities’
Op 8 juli 2019 benoemde paus Franciscus zuster Brambilla en zes anderen tot de eerste vrouwelijke leden van het Dicasterie voor Instituten van Gewijd Leven en Sociëteiten van Apostolisch Leven. Op 7 oktober 2023 benoemde paus Franciscus haar tot de eerste vrouwelijke secretaris van dat dicasterie. Zij is de tweede vrouw die deze rang bekleedt in een departement van de Romeinse Curie na Alessandra Smerilli bij het Dicasterie voor de Bevordering van Integrale Menselijke Ontwikkeling, terwijl twee andere vrouwen dezelfde rang hebben: Nathalie Becquart bij de Bisschoppensynode en Raffaella Petrini bij het Gouvernement van Vaticaanstad.
De paus benoemde haar vorige maand tot lid van de XVI Gewone Raad van het Secretariaat-Generaal van de Bisschoppensynode, waarmee ze een van de vier door hem benoemde leden werd en, samen met Maria Lia Zervino, een van de eerste twee vrouwen die in die functie benoemd werden.
Salesiaan wordt pro-prefect
Normaliter was het hoofd van een departement van de Romeinse Curie een kardinaal. Echter, twee curiedepartementen stonden al een tijdje onder leiding van een leek: Maximino Caballero Ledo als prefect van het Secretariaat voor de Economie en Paolo Ruffini als prefect van het Dicasterie voor Communicatie.
Sinds de curiehervorming heten alle departementen die voorheen de Congregaties en de Pontificale Raden waren, Dicasteries. Van één is de paus zelf de prefect, namelijk van het Dicasterie voor Evangelisatie. Hij laat de dagelijkse leiding ervan echter over aan twee zogeheten pro-prefecten. Dat zijn de Italiaanse aartsbisschop Rino Fisichella en de Filipijnse kardinaal Luis Tagle. Zij werken ‘in de plaats van’ (het Latijnse pro) de prefect.
Nu heeft Franciscus opnieuw een pro-prefect benoemd, echter van een dicasterie waarvan de paus zelf geen prefect is maar een religieuze, die omdat ze vrouw is geen sacramentele wijding heeft ontvangen en daarom strikt genomen een leek is. De pro-prefect voor het Dicasterie voor Instituten van Gewijd Leven en Sociëteiten van Apostolisch Leven wordt kardinaal Ángel Fernández Artime S.D.B. De vraag is nu of die gaat werken 'in de plaats van' de niet-clericale prefect of enkel gaat functioneren als de nummer twee op het dicasterie. In dat laatste geval zou kardinaal Fernández, een hoge clericus, het kerkelijk gezag bekleden dat vereist is bij clericale aangelegenheden binnen bepaalde religieuze gemeenschappen.
Fernández werd in 1960 geboren in de Spaanse stad Oviedo. In 1978 trad hij toe tot de religieuze congregatie van de Salesianen van Don Bosco, waarvan hij in de periode 2014-2024 algemeen-overste (rector maior) was. Hij werd tot priester gewijd in 1987. Op 30 september 2023 verhief paus Franciscus hem tot kardinaal. Pas daarna, op 20 april 2024, werd hij tot bisschop gewijd.