Hoe ga je om met het gevoel dat je geen ‘impact’ maakt op de wereld? Dat het leven misschien ‘zinloos’ is? Omdat je niet iets groots of meeslepend hebt gedaan; echt iets hebt verbeterd of veranderd in de wereld?

- Pauline

'Goeie vraag Pauline. Vaak kijken we hoog op tegen mensen die in onze ogen iets groots hebben gepresteerd. Als we deze geweldenaren bevragen, dan blijkt dat zij zelf hun leven niet persé zinvol vinden. Roem kan zelfs eenzaam maken. De dichter A. Roland Holst verwoordde het zo: ‘Leeg en gehuldigd kwam hij thuis, vermengvuldigd tot een muis.’

Tijdens begrafenissen valt me altijd op dat we de overledene nooit memoreren als een hard werkend wezen, maar dat we benoemen wat die mens met ons gedaan heeft.

Onlangs konden we twee mannen op televisie zien die op hoog niveau veel goeds aan de wereld hebben gegeven: Barack Obama en Michail Gorbatsjov. Op de vraag wat hem werkelijke bevrediging geeft, antwoordde Barack dat lopen in het park met zijn dochters en zien dat zijn collega’s het fijn hadden voor hem de hoogtepunten in zijn leven zijn.

Gorbatsjov mist zijn jaren geleden overleden vrouw nog dagelijks. Niet zachtjes, maar intens smartelijk. Het enige wat er voor hem toe doet is liefde, zo zei hij.

Ik denk dat je zelf wel voelt hoe waar dit alles is. Voor mij is een opnamedag in de boshut van de Verwondering niet geslaagd als de tv-gesprekken goed zijn verlopen, maar als ik gezien heb dat de ploeg plezier had. Niet dat ik een heilige ben. Integendeel. Ik knap er zelf zo van op. Ach, je kent dat wel. Hoe meer liefde je uitdeelt, hoe onuitputtelijker die blijkt te zijn.'