Berlijn, 10 februari 2021 - Bij een apostolische visitatie in 2009 werd bewezen dat de Nederlandse norbertijn Werenfried van Straaten (1913–2003), oprichter van de internationale stichting Kerk in Nood, zich schuldig had gemaakt aan wangedrag, waaronder een poging tot aanranding van een vrouw. Dat meldt de bijlage Christ & Welt van het Duitse weekblad Die Zeit.

Een apostolische visitatie is een door het hoogste kerkelijk gezag gelast onderzoek naar vermeende misstanden.

De toenmalige visitator, hulpbisschop Manfred Grothe van Paderborn, beschuldigde Van Straaten van “schendingen op vier gebieden van de katholieke moraal en zedenleer, alsmede van de katholieke sociale leer”. Dat staat in een brief van november 2010 van mgr. Grothe aan de toenmalige prefect van de Congregatie voor de Clerus, kardinaal Mauro Piacenza, waaruit Christ & Welt citeert. “Er is sprake van een poging tot seksuele verkrachting, van onmatigheid in levensstijl, van aanzienlijke tekortkomingen in het personeelsbeleid, alsmede van vatbaarheid voor fascistoïde ideeën”, aldus de apostolisch visitator, die zijn beschuldigingen zegt te kunnen staven met getuigenverklaringen.

Encyclopedie: Werenfried van Straaten

De vrouw in kwestie had Kerk in Nood in 2009 verteld over de poging tot verkrachting die zij in 1973 als 23-jarige werkneemster van de hulporganisatie had ondergaan. Zij wil anoniem blijven, maar met haar verklaring wil zij een mogelijke zaligverklaring van pater Van Straaten voorkomen. 

Kardinaal Piacenza had Grothe na ontvangst van diens brief verzekerd dat zijn congregatie de goedkeuring van een zaligverklaringsproces zou weigeren. Maar tegelijkertijd beval de curieprelaat geheimhouding. Alleen een selecte groep mensen in de leiding van Kerk in Nood mocht op de hoogte worden gebracht, zei hij. “Voorkomen moet worden dat in naam van het instituut een vals beeld van de stichter wordt uitgedragen”, citeert Christ & Welt uit het antwoord van de kardinaal. Naast Rome was ook de toenmalige voorzitter van de Duitse Bisschoppenconferentie, aartsbisschop Robert Zollitsch van Freiburg, op de hoogte gebracht van de resultaten van de visitatie.

Desgevraagd heeft het hoofdbestuur van Kerk in Nood toegegeven dat men op het hoofdkwartier in Königstein im Taunus op de hoogte was van Van Straatens wangedrag. Het relaas van de vrouw werd geloofd. Van andere gevallen van seksueel geweld was geen sprake. De toenmalige voorzitter van de hulporganisatie had in 2011 contact opgenomen met het slachtoffer en haar een “bedrag van 16.000 euro betaald als blijk van erkenning voor het leed”. Volgens correspondentie met het Vaticaan had Kerk in Nood eind jaren negentig ook al 800.000 Belgische frank (20.000 euro) aan het slachtoffer uitbetaald. 

Communiqué Kerk in Nood over het schandaal