Keulen, 2 maart 2022 - Kardinaal Rainer Maria Woelki heeft paus Franciscus zijn ontslag als aartsbisschop van Keulen aangeboden. De 65-jarige Woelki is vandaag teruggekeerd op zijn post na een periode van geestelijke bezinning over het misbruikschandaal dat hem al jaren achtervolgt.
Woelki werd zwaar bekritiseerd vanwege zijn aanpak van misbruikschandalen binnen het aartsbisdom. Sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw zouden meer dan 200 mensen van het aartsbisdom Keulen zich schuldig hebben gemaakt aan seksueel misbruik, met zeker 300 slachtoffers tot gevolg.
Een rapport daarover hield de aartsbisschop in 2020 tegen. Een tweede onderzoek werd een jaar later wel openbaar gemaakt. Daarin werd zijn voorgangers en een aantal directe medewerkers ernstige nalatigheid verweten. Woelki zelf zou geen aantoonbare fouten hebben gemaakt.
Van 7 tot 14 juni 2021 verrichtten kardinaal Anders Arborelius en bisschop Hans van den Hende namens de paus een zogeheten apostolische visitatie in het aartsbisdom Keulen om een volledig beeld te krijgen van de complexe pastorale situatie aldaar. Zij onderzochten ook de rol die Woelki en zijn hulpbisschoppen Dominikus Schwaderlapp en Ansgar Puff bij de behandeling van misbruikzaken hadden gespeeld.
Op basis van het onderzoeksrapport van Arborelius en Van den Hende en de daaropvolgende evaluatie daarvan door de autoriteiten van de Romeinse Curie, besloot de paus het ontslag van beide hulpbisschoppen niet te aanvaarden. Er zou namelijk geen sprake van zijn dat zij misbruikzaken in de doofpot zouden hebben willen stoppen of dat zij slachtoffers negeerden. Met betrekking tot kardinaal Woelki was er volgens de paus geen aanwijzing dat hij onwettig had gehandeld bij de behandeling van gevallen van seksueel misbruik. Franciscus sprak met Woelki af dat hij een geestelijke sabbatical zou nemen. Deze bezinningsperiode ging half oktober in en zou bij aanvang van de Veertigdagentijd, vandaag dus, eindigen. Tot zijn terugkeer was hulpbisschop Rolf Steinhäuser waarnemend apostolisch administrator van het aartsbisdom Keulen.
De paus zou Woelki onlangs hebben opgeroepen weer aan het werk te gaan. Dat stuitte echter op verzet van een groot deel van de Keulse clerus. Daarbij speelt ook een kerkpolitiek aspect een rol. Woelki geldt namelijk als een van de criticasters van de Synodale Weg, het Duitse proces dat de Katholieke Kerk drastisch wil hervormen.
Nu kondigt Woelki dus zelf aan dat hij wil vertrekken. Het Vaticaan heeft laten weten dat de paus binnen afzienbare tijd een besluit zal nemen over de toekomst van de kardinaal, die tot dat moment gewoon zijn ambt als hoofd van het aartsbisdom Keulen moet blijven vervullen.
Het aartsbisdom Keulen is een van de rijkste diocesen ter wereld. Eind 2020 behoorden 1.868.567 katholieken tot het aartsbisdom. Dat waren er 37.335 minder dan in het jaar daarvoor. De daling bestond uit 17.281 kerkverlaters (2019: 24.298) en het verschil tussen sterfgevallen (27.220) en dopen (7.845, 2019: 13.438).