16e zondag door het jaar (c)

Diaken Rob Polet

Basiliek van de H. Nicolaas. Amsterdam



Genesis 18,1-10a

Kolossenzen 1, 24-28

Lucas 10, 38-42



Van onrust tot roeping

Wat een onrust toch bij Martha. Maria die aan de voeten van Jezus zit en aandachtig naar hem luistert, lijkt te genieten en de rust zelve. Maar bij Martha overheerst de onrust. Op de eerste plaats omdat ze druk is met het zorgen voor eten en drinken. Maar er is ook een innerlijke onrust die ze uit door Jezus te vragen om haar zus aan te spreken: zou Maria niet beter een handje kunnen helpen in plaats van de praktische zaken aan haar over te laten? Je hoort de irritatie doorklinken in haar woorden.



Onder haar onrust en irritatie is echter een diep verlangen voelbaar: zij zou het liefste zelf ook een innig gesprek met Jezus voeren, net als haar zus. Maar ze heeft daar geen ruimte voor, omdat ze zichzelf in de rol van cateraar gevangen voelt. Misschien herkenbaar: als er veel visite thuis komt, ben je druk met ervoor te zorgen dat iedereen ruim te eten en te drinken krijgt, en bij het afscheid hoor je je jezelf zeggen: ‘fijn dat je er was, jammer dat we elkaar niet hebben kunnen spreken, maar dat komt dan hopelijk een andere keer’.



Jezus zegt niet tegen Martha: ‘o, maar wat jij doet, is ook heel goed, ga maar door met zorgen.’ Jezus is gevoelig voor haar onderliggend verlangen en Hij noemt haar naam, en wel twee keer: Martha, Martha. Dat is in de bijbel een teken dat je geroepen wordt, geroepen om je vrij te maken te maken voor een innige relatie met God. Mensen daarvoor vrijmaken is de kern van Jezus’ missie.



Martha en Maria worden wel als voorbeeld gezien voor twee vormen van leven: het actieve leven bij Martha, en het contemplatieve leven bij Maria. Maar een nuchtere kijk op onze ervaringen leert dat het ene niet zonder het andere kan. Niemand kan alleen maar meditatief leven, de praktische kant van het leven vraagt ook aandacht: je moet je huis opruimen, of de was doen, maar zonder ruimte voor inkeer en gebed wordt dat alles wel een dode boel.



Het praktische en contemplatieve strijden nogal eens om voorrang. Drukke banen, werkgevers die verlangen dat je continue beschikbaar bent, de vele krachten van sociale media en reclame eisen onze aandacht vaak meer op dan we als goed ervaren. Ook dat veroorzaakt onrust, want je komt te weinig toe aan aandacht voor je partner, vrienden, stilte, voor jouw eigen innerlijk leven en dat van een ander.



Omgekeerd kan het ook voorkomen dat je juist teveel ruimte neemt voor bezinning, vrije tijd, en dan versloffen de praktische dingen. Ook dat kan onrustig maken. En onrust, zo leren we uit het evangelie van vandaag, kan vaak als oorzaak hebben dat je niet doet wat je eigenlijk verlangt.



Het is goed om onrust toe te laten en uit te spreken. Jezus prijst weliswaar Maria omdat zij ‘het beste deel’ gekozen heeft, maar is evenzeer ontvankelijk voor de irritatie van Martha, omdat daaruit blijkt dat ze op dat moment iets anders wil dan waar ze mee bezig is.



Beste mensen, onrust en irritatie hebben iets te melden.

Ze confronteren je met je gedrag, wanneer je teveel tijd en aandacht besteedt aan iets waar je helemaal niet naar verlangt, of waartoe je je geroepen voelt. Onrust kan lang duren, je kunt erin vast komen te zitten, net als in irritatie naar een ander toe. Mensen worden er overspannen door, relaties komen onder druk te staan.

Vandaag zijn twee vrouwen, Martha en Maria voor ons als een spiegel waarin we onze onrust èn ons verlangen kunnen herkennen. En ze zijn ons tot voorbeeld. Net als Martha hoeven we niet in onrust of irritatie te blijven hangen, maar mogen we ervaren dat die een veilige plek kunnen hebben juist binnen ons geloof, binnen onze relatie met God. En dat ze een weg wijzen naar binnen, naar wat we echt verlangen, als we ze uitspreken, bij voorbeeld in ons gebed.



Ook elkaar mogen we een veilige ruimte bieden, waarin onrust en irritatie er mogen zijn, èn aandacht voor vragen als: wanneer en waarom ben je onrustig of geïrriteerd? Welk verlangen ligt daaronder? Het kan helpen om vrijer te leven vanuit je verlangen, vanuit je roeping…