2 juli 2023
13e zondag dhj (a)
Mgr. Paul Gallagher
Kathedrale Basiliek St. Bavo Haarlem
Lezingen:
2 Koningen 4, 8-11.11-16a
Romeinen 6, 3-4.8-11
Matthëus 10, 37-42
Excellentie, geliefde broeders en zusters, religieuze mannen en vrouwen, broeders en zusters.
Elke Eucharistieviering dompelt ons rechtstreeks onder in gemeenschap met de trinitaire God, maar ook met de hele universele Kerk onder leiding van paus Franciscus, die u zijn apostolische zegen stuurt en u verzekert van zijn vaderlijke nabijheid en gebed, ook vertrouwend op de uwe.
Op deze 13e zondag in de gewone tijd worden ons twee thema’s voorgesteld in de liturgie van het Woord. De eerste betreft de voorwaarden om Christus te volgen en de tweede gaat over gastvrijheid en verwelkoming.
In het evangelie van vandaag herinnert de Heer ons eraan: Wie vader en moeder meer liefheeft dan ik, is mij niet waardig; en wie zoon of dochter meer liefheeft dan ik, is mij niet waardig.
De geschiedenis getuigt dat de wereld altijd verdeeld is geweest over Jezus; sommigen voor en anderen tegen, zelfs binnen dezelfde familie.
Maar juist om het primaat van de liefde voor God boven alle andere genegenheden te benadrukken, doet de Heer zulke krachtige uitspraken. In feite is de centrale waarheid van het christendom om met zekerheid te weten en zonder aarzeling te geloven dat God ons onvoorwaardelijk liefheeft, met een barmhartige liefde die voortdurend van Hem stroomt door de Persoon van Jezus.
Deze liefde, juist omdat ze onze ellende en onze zonden ontmoet, krijgt de eigenschap van “barmhartigheid” en toont zondaren de zekere weg die ons naar de hemel zal leiden. Maar deze liefde vraagt om beantwoord te worden in de eerste plaats door onszelf door God te laten beminnen.
Alleen goddelijke liefde, uitgestort in de harten van gelovigen (vlg. Romeinen 5,5) kan nieuwe ruimtes en horizonten van hoop, vrijheid en vrede openen, zelfs in onze dagen waar de dreiging van het kwaad steeds groter wordt en duisternis soms lijkt te zegevieren over het licht.
We zijn hier helaas getuige van in het door oorlog verscheurde Oekraïne.
Er zijn mensen die onze wereld willen veranderen in een theater van radicale en beschavingsconflicten, van monolitische culturen en strijdende religies. Aan de andere kant moeten christenen en alle ware gelovigen in de ene barmhartige God, samen met mensen van goede wil, dit idee verwerpen en resoluut de weg van ontmoeting omarmen.
De boodschap van de eerste lezing gaat juist over verwelkomen.
Als christenen kijken we naar Jezus en in Zijn Naam ontmoeten we alle anderen. Deze gemeenschap van genade bevordert authentieke coëxistentie, begrepen als het delen van gemeenschappelijke waarden die de waardigheid van elke menselijke persoon respecteren en verheerlijken, ongeacht geloof of sociale overtuiging.
Gastvrijheid werd in de oudheid als heilig beschouwd. Zelfs vandaag de dag, in veel culturen, worden gasten verwelkomd met spontaniteit en menselijkheid. De armen delen graag het weinige dat ze hebben, maar hoe verwelkomen wij, vooral in de rijke landen van het Westen, de vreemdeling? In hoeverre beoefenen we onbaatzuchtige gastvrijheid?
Ieder van ons, als “persoon”, moet onszelf begrijpen in relatie tot de Ander, namelijk God, en tot anderen, namelijk onze broeders en zusters. Zoals een beroemde gezegde luidt: Niemand is een eiland.
Hoe belangrijk is het om onze toewijding en onze verantwoordelijkheden als wezens in relatie na te leven, niet om onszelf te draaien, niet onze eigen wereld te creëren, maar open en altruïstisch te zijn.
Paus Franciscus heeft vaak de uitdrukking “een Kerk die voortgaat” gebruikt, wat zeer geschikt is voor de taak van elke christen: naar anderen kijken en oprecht geven om het dienen van het algemeen welzijn.
Maar om dit te doen, hebben we geloof- authentiek paasgeloof nodig in de liefde van God, die het fundament is van al het christelijke bestaan en het kostbaarste geschenk dat we in de doop ontvangen, door onze adoptie als kinderen van God.
In de tweede lezing, ontleend aan de Brief aan de Romeinen, beschrijft Paulus niet alleen de sacramentele ritus van de doop, maar ook een staat van het doopbestaan.
In feite bereiden wij christenen op elk moment van ons leven de betekenis en de realiteit van de doop uit in het paasdynamiek van de dood-opstanding: we sterven aan de zonde, het egoïsme, het vlees, het oude zelf, om op te staan tot het nieuwe leven van liefde en genade, tot de Geest, tot het nieuwe zelf in Christus.
Wij hebben altijd een hoger licht nodig om ons te begeleiden bij het maken van goede en juiste keuzes en een superieure kracht om ons te helpen ze uit te voeren.
Daarom is gebed zo belangrijk. We moeten leren de stem van het geweten te horen, die geen willekeurig oordeel is, maar de stem van de Heer die weerklinkt in het innerlijke heiligdom van het verstand en het hart. Degenen die hebben gevochten tegen dictaturen, tirannie en onrecht zoals slavernij, zelfs als ze niet altijd ons geloof deelden, deden dat in naam van het geweten en herkenden daarin die hogere stem die de juiste weg aangeeft.
In Nederland wordt dit weekend de afschaffing van de slavernij in Suriname en de Nederlandse Antillen (wet 1863) herdacht. In uw bisdom wonen veel Surinamers, die 1 juli vieren als “Keti Koti”(Gebroken Ketenen) dag, terwijl in uw kerk de hymne “Amazing Grace”, geschreven door een voormalige slavenhandelaar na zijn bekering, op deze zondag wordt gezongen.
We zijn hier om nieuwe genaden van bekering te trekken aan het altaar van de Heer en om Zijn Barmhartigheid aan te roepen, waar we grote behoeften aan hebben.
De Heilige Vader spoort ons aan om nooit ontmoedigd te raken, om altijd op Gods vergeving te vertrouwen en om de hoop niet van ons te laten stelen. Ik zou willen afsluiten met het citeren van zijn woorden:
Het gezicht van barmhartigheid is Jezus Christus. Laten we onze blik gericht houden op Hem, die ons altijd zoekt, op ons wacht en ons vergeeft.
Hij is zo barmhartig dat Hij niet bang is voor onze ellende. In Zijn wonden geneest Hij ons en vergeeft Hij al onze Zonden. En moge de Maagd Maria ons helpen om barmhartig te zijn voor anderen zoals Jezus met ons is.
(Regina Coeli, 12 april 2015)