28 januari 2024
Pastoor Jurgen Jansen
Lambertusbasiliek te Hengelo

Lezingen:
Deuteronomium 18, 15-20
1 Korintiërs 7, 32-35
Marcus 1, 21-28

Hem kennen en aanvaarden 
Je krijgt geen tweede maal de kans een eerste goede indruk te maken. Het eerste optreden van Jezus in Kafarnaüm viel bijzonder goed mee. De bezoekers van de synagoge ervaren hem als een man met gezag, die getuigt van innerlijke kracht. Maar al vlug breekt een discussie los.

Man met gezag 
Hoe lang houden mensen het vol om iemand krediet te geven? Wanneer keren ze hem de rug toe? Jezus jaagt geen succes na. Hij leidt zijn toehoorders geleidelijk op de weg van de navolging. Wie die dag in Kafarnaüm was, vermoedde niet dat de weg van Jezus een lijdensweg zou worden.
Wanneer we vandaag met Jezus naar Kafarnaüm terugkeren, staan we daar met de kennis van wat er sindsdien met hem is gebeurd, dat hij stierf aan een kruis. Zijn dood was echter niet het einde. Tot op vandaag oefent Jezus gezag uit en trekt hij aan. Maar ook vandaag wordt hij bespot en afgewezen.
In Kafarnaüm knipperde al een lichtje ter waarschuwing. Terwijl Jezus zijn toehoorders in de synagoge raakt door zijn gezag, klinkt een contrasterende stem. De eensgezindheid is weg. Er is geen eenheid rondom Jezus. Een man binnen de synagoge komt in aanvaring met Jezus. Hij beweert te weten wie Jezus is. Hij stelt zich vijandig op.
Hij voelt allicht aan wat Jezus zal teweegbrengen door aan onze zekerheden te schudden en onze machtsposities aan te tasten. Het eerste conflict van Jezus in Kafarnaüm stelt de vraag of wij Jezus in ons leven binnenlaten en ons door hem laten raken.

Wie is de man met een onreine geest? Iemand die bezeten is, die verslaafd is, iemand die leeft in een virtuele wereld? Vanuit hun eigen wereld kunnen deze mensen soms meer zien en weten ze juiste dingen te zeggen.
Marcus ziet het conflict tussen Jezus en de man die hem tegenspreekt als een tegenstelling tussen God en de boze geest. Jezus is pas aan zijn publieke optreden begonnen en hij bindt de strijd aan met de onreine geesten. Jezus schuwt het conflict niet en legt de kwade geest het zwijgen op. Jezus’ Geest is krachtiger dan elke boze geest.
Wat merken we daarvan in onze tijd? Moeten we tegen haat ons als christenen in Nederland, de wereld, niet bundelen met de liefde van Christus?

Verontrustend evangelie
Het verhaal over de dag in Kafarnaüm geeft zicht op wat het evangelie van Marcus bedoelt. Hij leidt zijn lezer binnen in een wereld van conflicten en spanningen, van raadsels en geheimen, van ironie en verrassing. Jezus verontrust en wekt onzekerheid. Hij verontrust zijn leerlingen die van verwondering overslaan naar onbegrip en hem bij het einde in de steek laten. Jezus verontrust de hem omringende menigte die tenslotte zijn dood wenst.

Marcus is de evangelist die in zijn evangelie het grootst aantal vragen stelt. We tellen er 114, waarvan 77 zonder antwoord. De schreeuwende man in Kafarnaüm stelt de eerste vraag over Jezus. “Het zwijg stil”, betekent niet dat Jezus discussie uitsluit. Nadat hij de man heeft genezen, stellen allen in de synagoge de vraag: “Wat betekent dat toch? Een nieuwe leer met gezag!”

Jezus als geneesheer
Was deze man bereid Jezus bij zich binnen te laten? Jezus kan maar redden wat hij mag aanraken. Ik ben misschien de mens, die niet wil dat Jezus me raakt. Wij vrezen dat ons contact met hem tot verandering en ommekeer oproept. Waar en waarom laten we de Geest van God niet toe? Waarom sluiten we hem uit?

Waar een ‘onreine geest’ huist, kan enkel Gods geest die verdrijven. Laat God in je leven heersen. Daar was het Jezus om doen. Angst grijpt diep in het leven van mensen. Jezus komt in zijn evangelie met een bevrijdende boodschap. Hij verdraagt niet dat mensen buiten God om moeten leven. ‘Met gezag’ drijft Hij alles uit wat Gods komst in de weg staat, zowel in het individuele leven als in het gemeenschappelijke. Hij veroordeelt alles wat met machtsmisbruik, uitbuiting, onrecht te maken heeft.
De innerlijke genezing die Jezus brengt is geen psychologische therapie. Zij is een bekering die zich meer en meer op Jezus richt. Hij kan onze gesloten deuren openen. 
Het mag ons niet verwonderen dat Jezus toen en nu weerstand oproept. Het evangelie bevat een boodschap die moeilijk te slikken valt. “Gij zult het leven winnen door het te verliezen.

Een weerbarstig en spannend evangelie vandaag. Maar laten we het lef hebben om Christus en Hem te aanvaarden. Dan zullen we als eerste zelf veranderen, en daarmee elkaar. Door Hem, met Hem en in Hem.