Katholieke tradities

Voor een meisje van protestants-christelijke huize kwamen katholieken van een andere planeet. Ik kende er dan ook geen. ‘Openbaren’ wel. Ook zij behoorden tot een andere mensencategorie. Eén die bij voorbaat kansloos was, want ze waren verloren voor het eeuwige leven. Met hen had ik innig medelijden. Met de katholieken niet. Eigen schuld. In plaats van de Here Jezus te eren, zetten zij Maria, zijn moeder, op een voetstuk. Een onvergeeflijk misverstand. Andere afwijkingen waar ik van hoorde waren de biecht, het bidden van rozenkransen en andere vormen van boetedoening waarmee je je zonden kon afkopen. Daarna ging je met een schoon geweten en blanco ziel weer vrolijk verder met je zondige leven. En dat kon steeds opnieuw!

Een hoop poespas

Ja lekker, zo kan ik ook in de hemel komen. Het voelde voor mij als valsspelen. Dat het geloof in die kringen niet serieus genomen werd, illustreerden ook hun kerkendiensten die met een hoop poespas gepaard gingen. Allemaal afleiding van waar het op die plek over zou moeten gaan: het Woord. Om het plaatje van deze dwaalleer compleet te maken werd er na afloop van het kerkbezoek uitbundig vertier gezocht in cafés en op sportvelden. Op zondag!

Kaarsje branden

Dwaalleer of niet, dit protestantse meisje steekt sinds jaar en dag een kaars op. Op vakanties steek ik steevast een kaarsje op voor mijn ouders wanneer we onverhoopt een kerk binnenwandelen - een katholieke want dáár bestaat die mogelijkheid én ze zijn de moeite van het bekijken waard – maar ook thuis, op hun geboorte- en sterfdag. Bij de foto van onze hond brandt een waxinelichtje. Die handeling van het aansteken is meer dan alleen dat. Het is een moment dat me dwingt om stil te staan bij iets anders dan m’n agenda, een interview dat voorbereid moet worden of de kledingkeuze voor een draaidag. Het is ook een uiting van dankbaarheid.

Kracht van rituelen

Wijsheid en inzicht komen dus met de jaren; ik geniet niet alleen volop van al het fraais dat de katholieke cultuur heeft voortgebracht, maar begrijp en erken inmiddels ook de kracht van die ‘poespas’ rituelen. Ze geven iets tastbaars aan het abstracte en op de een of andere manier wordt dat effect versterkt door het met elkaar te doen. Dat effect is heel goed te merken tijdens de jaarlijkse opnames en uitzending van 'Voor wie steek jij een kaarsje op?’ 

Allerzielen

Het is zo mooi om met elkaar stil te staan bij de mensen die belangrijk voor ons waren, op wiens schouders we staan. Die ons hun liefde hebben gegeven en die met ons het leven hebben geleefd en gevierd. Ondanks het vaak intense verdriet, maakt het mensen toch blij om te kunnen vertellen over iemand die hen lief is maar er niet meer is. Om bij het opsteken van een kaars herinneringen op te halen en de wereld te laten weten hoe uniek hij of zij was.

Mensen vinden troost in elkaars verhalen en in gedeeld verdriet. Waardoor er ook weer ruimte ontstaat voor vreugde en vrolijkheid. Het samen beleven maakt van ons gelukkigere mensen. Of dat nou tijdens een sportwedstrijd is, op een bruiloftsfeest of op de dag van Allerzielen. Dat is de kracht van het ritueel.