Rome, 9 november 2024 – De Oost-Syrische monnik Isaac van Nineve (613-700) wordt voortaan ook door de Rooms-Katholieke Kerk als een heilige erkend. Dat heeft paus Franciscus vanochtend aangekondigd tijdens de ontvangst van het hoofd van de Assyrische Kerk van het Oosten en de gemengde dialoogcommissie.
Het schisma tussen de Katholieke Kerk en de Assyrische Kerk van het Oosten is al bijna zestien eeuwen oud. Daarom prees Franciscus de dialoogcommissie voor de vele resultaten die in betrekkelijk korte tijd zijn geboekt op weg naar volledige eenheid tussen beide kerken.
“Die eenheid in geloof is al bereikt door de heiligen van onze Kerken”, zei de paus vanochtend. “Zij zijn onze beste gidsen op de weg naar volledige gemeenschap. Om deze reden, met de instemming van Uwe Heiligheid en de Patriarch van de Chaldeeuwse Kerk, en ook aangemoedigd door de recente Synode van de Katholieke Kerk over Synodaliteit, die eraan herinnerde dat het voorbeeld van de heiligen van andere Kerken ‘een geschenk is dat we kunnen ontvangen door hun nagedachtenis op te nemen in onze liturgische kalender’ (Slotdocument, nr. 122), kondig ik met genoegen aan dat de grote Isaac van Nineve, een van de meest vereerde vaders van de Syro-Oriëntaalse traditie, door alle tradities erkend als leraar en heilige, zal worden opgenomen in het Romeinse Martyrologium.”
Het Martyrologium Romanum is de officiële lijst van martelaren en heiligen die door de Kerk van Rome worden erkend.
Asceet
“Door de voorspraak van de heilige Isaac van Nineve, verenigd met die van de Heilige Maagd Maria, Moeder van Christus onze Verlosser, mogen de christenen van het Midden-Oosten altijd getuigen van de Verrezen Christus in deze door oorlog verscheurde landen. En moge de vriendschap tussen onze kerken blijven bloeien, tot de gezegende dag waarop we samen aan hetzelfde altaar kunnen vieren en de communie kunnen ontvangen van hetzelfde Lichaam en Bloed van onze Verlosser, ‘opdat de wereld gelooft’ (Joh 17,21)!”, aldus de paus.
Sint-Isaac werd geboren in de regio van Beth Qatraye in Oost-Arabië, een gemengd Syrisch en Arabisch sprekend gebied dat het zuidoosten van Mesopotamië en het noordoosten van het Arabisch Schiereiland omvat. Toen katholikos Giwargis van de Kerk van het Oosten Beth Qatraye in 676 bezocht om een synode bij te wonen, wijdde hij Isaac tot bisschop van Nineve ver naar het noorden in Assyrië. De bestuurlijke taken die nu eenmaal bij het bisschopsambt horen pasten niet bij Isaacs teruggetrokken en ascetische neiging: hij vroeg al na vijf maanden om af te treden. Dat werd hem verleend. Daarop trok hij naar de wildernis van de berg Matout, een toevluchtsoord voor religieuze kluizenaars. Daar leefde hij vele jaren in afzondering en at hij slechts drie broden per week met wat ongekookte groenten. Uiteindelijk dwongen blindheid en ouderdom hem om zich terug te trekken in het Assyrische klooster van Rabban Shabur in Mesopotamië, waar hij stierf en begraven werd.
God is liefde
Sint-Isaac stond bekend om zijn homilieën over het innerlijke leven, die een menselijke breedte en theologische diepte hebben die de Assyrische Kerk van het Oosten, waartoe hij behoorde, overstijgt. Hij legde veel nadruk op het werk van de Heilige Geest, de liefdesadem van God. Voor Isaac staat God gelijk aan een alomvattende liefde, waardoor het ondenkbaar zou zijn dat zondaars eeuwig door Hem met het hellevuur zouden worden gestraft.
Isaacs geschriften overleefden in Syrische manuscripten en in latere Griekse, Arabische en Georgische vertalingen. Vanuit het Grieks werden ze vertaald in het Slavisch. Een melancholische stijl en zijn affiniteit met zieken en stervenden oefenden een aanzienlijke invloed uit op de oosterse orthodoxie. Zijn geschriften werden in de 8ste en 9de eeuw voortdurend bestudeerd door kloosterlingen buiten zijn eigen kerk.