Istanbul, 18 april 2025 – Oecumenisch patriarch Bartholomaios van Constantinopel pleit er opnieuw voor dat christenen in de toekomst altijd op dezelfde datum Pasen vieren. In zijn pastorale paasbrief zegt de Byzantijnse kerkleider het als een “grote bron van paasvreugde” te beschouwen dat uitgerekend dit jaar in Oost en West op dezelfde datum het hoogfeest van de Verrijzenis des Heren wordt gevierd. Dit jaar is namelijk het 1.700 jaar geleden dat in Nicea het eerste oecumenische concilie plaatsvond.
Het Concilie van Nicea van 325 markeerde volgens Bartholomaios de overgang van een lokale naar een universele synodaliteit. Het “herinnert ons aan de gemeenschappelijke christelijke fundamenten en het belang van de strijd tegen de vervormingen van ons onvervalste geloof en moedigt ons aan om ons te wenden tot de diepte en de essentie van de traditie van de Kerk”, aldus de ereprimaat van de Orthodoxe Kerk.
Een van de vruchten van het Concilie van Nicea was de vaststelling van een universele paasdatum. De concilievaders kozen ervoor het christelijke paasfeest niet meer te laten samenvallen met de eerste dag van Pesach op de 15de van de Joodse maand Nisan, maar op de eerste zondag na de eerste volle maan van de lente. Maar later, door het gebruik van verschillende kalenders, kwam er een eind aan de universele paasdatum. Een oplossing daarvoor is dringend nodig, zegt Bartholomaios, al was het maar uit respect voor de deelnemers aan het Concilie van Nicea, die vonden dat het niet gepast was “dat zo'n heilig feest wordt gekenmerkt door verscheidenheid”.
11.04.2025 – Patriarch Bartholomaios wint Templetonprijs 2025
Nog steeds bepalen de oosters-orthodoxe kerken de eerste zondag na de eerste volle maan van de lente aan de hand van de juliaanse kalender, terwijl de westerse kerken daarvoor de gregoriaanse kalender hanteren. In extreme gevallen kunnen de data van Pasen daarom tot vijf weken uit elkaar liggen. Soms vallen ze ook samen. De laatste gemeenschappelijke paasvieringen waren in 2014 en 2017; na 2025 zal de volgende gemeenschappelijke paasviering in 2028 zijn.
Het Oecumenisch Patriarchaat van Constantinopel hanteert echter niet de juliaanse kalender voor de meeste kerkelijke feestdagen. In plaats daarvan gebruiken ze sinds 1923 een aangepaste vorm van de gregoriaanse kalender, die bekendstaat als de ‘gereviseerde juliaanse kalender’. Deze werd ingevoerd op een panorthodox congres in 1923.
Het Oecumenisch Patriarchaat viert in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Russisch-Orthodoxe Kerk de grote feesten zoals Annunciatie, Kerstmis en Epifanie altijd op dezelfde dagen als het Westen. Echter, de paasdatum laat ‘Constantinopel’ nog steeds afhangen van de oude juliaanse kalender.