Psycholoog en rouwdeskundige Manu Keirse heeft heel Nederland en België leren rouwen. In De verwondering vertelt hij waarom hij niet langer gelooft in ‘rouwverwerking’: rouw verwerk je niet, je overleeft het verlies en je leert ermee te leven.

Manu Keirse doet in De verwondering een dringende oproep: ‘Kijk of er mensen zijn in je omgeving met verdriet en luister naar hen.’ 

Want volgens de Vlaamse psycholoog is naar elkaar luisteren niet alleen de sleutel tot een gezonde geest, ook de sleutel tot een gezonde samenleving. Toch gebeurt het nog veel te weinig, merkt Keirse op. ‘Mensen krijgen zo weinig de kans om nog eens een verhaal te vertellen, terwijl dat zo veel verlichting kan geven.’

Van eenzaamheid naar gemeenzaamheid

De kracht van luisteren ontdekte Keirse al jong. In zijn studententijd werkte hij jarenlang als vrijwilliger op de oncologische afdeling van een ziekenhuis, waar hij veel tijd doorbracht aan het sterfbed van patiënten.

‘Daar heb ik geleerd om te luisteren naar het verdriet van mensen. Daar heb ik ook geleerd dat dat het belangrijkste instrument is dat je hebt. Door te luisteren kun je mensen van eenzaamheid naar gemeenzaamheid brengen.’ 

Beluister deze aflevering als podcast

Verlies overleven

Als rouwdeskundige heeft hij een grote invloed gehad op hoe we in Nederland en België denken over rouw. Zo praat hij bijvoorbeeld niet over rouwverwerking, maar over verlies overleven. Rouw is namelijk niet iets waar je overheen komt, je leert er door de jaren heen mee te leven. 

Daarom omschrijft hij rouw als een schaduw: vaak ben je je niet eens bewust dat de schaduw er is, maar soms merk je ‘m weer op. ‘Zo is dat ook met verlies dat mensen geleden hebben. Ze kunnen een hoek van het leven omslaan en ineens ligt het daar weer levensgroot voor hun voeten.’ 

Vertrouwd raken met de dood

Manu Keirse merkt in De verwondering op dat wij als samenleving verleerd zijn om te praten over verlies en rouw. Daarom is het belangrijk om weer vertrouwd te raken met de dood, zegt hij. 

Door er meer over te praten, kinderen al van jongs af aan bekend te maken met de dood én onze eigen dood voor ogen te houden: ‘Als je leeft met de dood voor ogen, dan weet je waar je naartoe gaat. Stel je voor dat je op je eigen uitvaart bent. Wat wil je dat mensen over je vertellen? Als je dit voor ogen houdt, ga je veel zinniger leven.’ 

Stream deze aflevering op NPO Start

Niks missen van De verwondering?

Schrijf je dan in voor de KRO-NCRV inspiratienieuwsbrief

Annemiek Schrijver