Moskou (KAP) 17 mei 2021 - De Russisch-Orthodoxe Kerk maakt geen aanspraak op leiderschap in het oosters-orthodoxe christendom. Dat benadrukt metropoliet Hilarion (Alfejev), hoofd Externe Kerkelijke Betrekkingen van het Patriarchaat van Moskou.
In een recent interview met het persbureau RIA Novosti verwerpt hij herhaaldelijk geuite beschuldigingen dat Moskou uit is op meer macht in de wereldwijde Orthodoxe Kerk, meldt Oostenrijkse informatiedienst Pro Oriente vandaag.
“We zijn tevreden met onze [vijfde] plaats op de diptieken”, zei Hilarion. De diptieken van de Byzantijnse eredienst regelen de volgorde van de namen van de diverse patriarchen voor wie tijdens de eucharistie wordt gebeden. De patriarch van Moskou volgt daar onmiddellijk na de patriarchen van achtereenvolgens Constantinopel, Alexandrië, Antiochië en Jeruzalem. op de vijfde plaats. Bovendien is het Moskouse standpunt over deze rangorde voor iedereen beschikbaar in een officieel document uit 2007, aldus de Russische metropoliet.
Vóór de “gedwongen” breuk van de eucharistische gemeenschap met het Patriarchaat van Constantinopel erkende Moskou diens ereprimaatschap binnen de orthodoxie, aldus de chef van ‘Buitenlandse Zaken’. Er bestaat geen enkel officieel kerkelijk document, noch een uitspraak of verklaring van de Moskouse patriarch, volgens welke Moskou zichzelf het ‘Derde Rome’ noemt. Moskou hecht ook geen belang aan een dergelijke benaming, benadrukt Hilarion.
Gevraagd naar het feit dat oecumenisch patriarch Bartholomaios onlangs in een interview met een Georgisch televisiezender zei dat Moskou niet het recht heeft autocefalie te verlenen aan de Orthodoxe Kerk in Abchazië of elders, spreekt Hilarion van een “absurde” kwestie. Moskou heeft volgens hem nooit een dergelijk algemeen recht voor zichzelf opgeëist.
“Constantinopel eist dit recht voor zichzelf op. Maar in de geschiedenis werd autocefalie niet alleen verleend door het Patriarchaat van Constantinopel. Aan de Georgisch-Orthodoxe Kerk werd echter [ook] autocefalie verleend door het Patriarchaat van Antiochië.”
Abchazië en Zuid-Ossetië behoren tot het canonieke grondgebied van de Georgisch-Orthodoxe Kerk, zei metropoliet Hilarion. Hij voegde eraan toe dat de Russisch-Orthodoxe Kerk dit nooit ter discussie heeft gesteld, en ook geen bisschop in Abchazië of Zuid-Ossetië heeft.
In reactie op de opmerking van de interviewer dat de Russisch-Orthodoxe Kerk ooit autocefalie had verleend aan haar parochies in de Verenigde Staten, zei Hilarion dat de orthodoxie in Noord-Amerika voet aan de grond had gekregen dankzij Russische monniken en Russische missionarissen. Door hun “onbaatzuchtige inspanningen” en open houding bleven zij niet beperkt tot een nationaal perspectief, maar waren zij diep geïntegreerd geraakt in het leven van de Verenigde Staten.
Nu is de Orthodoxe Kerk in de VS een volledig onafhankelijke en oorspronkelijke Kerk met een eigen grondwet en liturgische tradities en een eigen plaats in de wereld, zei Hilarion.
De geschiedenis en de achtergrond die hebben geleid tot de toekenning van autocefalie aan de Orthodoxe Kerk in Amerika (OCA) door het Moskouse Patriarchaat in 1970 is complex. De autocefalie wordt echter alleen door Moskou erkend en niet door de andere orthodoxe kerken.
Het RIA Novosti-interview met metropoliet Hilarion ging ook over het kerkelijk conflict over Oekraïne, dat leidde tot de breuk tussen Moskou en Constantinopel. Voor de Russisch-Orthodoxe Kerk blijft de Oekraïens-Orthodoxe Kerk die ondergeschikt is aan het Patriarchaat van Moskou, de enige legitieme kerk in Oekraïne. Dat patriarch Bartholomaios in 2019 autocefalie verleende aan de Orthodoxe Kerk van Oekraïne verandert daar niets aan; Moskou beschouwt deze kerk als schismatisch, aldus Hilarion.
Als gevolg van de toekenning van autocefalie verbrak de Russisch-Orthodoxe Kerk de eucharistische gemeenschap met het Oecumenisch Patriarchaat. Tevens kondigde Moskou aan dit ook te doen met al die Orthodoxe Kerken die de Orthodoxe Kerk van Oekraïne erkennen.
Naast de bekende beschuldigingen aan het adres van Constantinopel toont metropoliet Hilarion zich in het interview met RIA Novosti echter ook bereid te praten. “Als we de eenheid van de orthodoxie willen herstellen, hebben we dialoog nodig”, zei hij.