Paus Leo XIV Kardinaal Robert Prevost

Rome, 14 mei 2025In de Westerse wereld is het voor veel burgers onverteerbaar dat er nog instituten zijn waar vrouwen in leidinggevende functies worden uitgesloten. Voor velen is de Katholieke Kerk een dergelijk instituut, aangezien vrouwen er geen sacramentele ambtswijding kunnen ontvangen. Nu er een nieuwe paus is aangetreden, bestaat de hoop dat er misschien iets gaat veranderen. Maar hoe denkt Leo XIV daar eigenlijk over?

Met het aantreden van paus Leo bestaat kardinaal Robert Francis Prevost niet meer, zo zei de Amerikaanse kardinaal Timothy Dolan kort na de pausverkiezing over zijn landgenoot. Wat Prevost in het verleden heeft gezegd als augustijner generaal, als diocesaan bisschop van Chiclayo  en als curieprelaat zou je volgens Dolan daarom niet bij voorbaat als pauselijk beleid mogen aanmerken. Toch is het interessant om te kijken hoe kardinaal Prevost aankeek tegen de kwestie van vrouwenwijding.

Synode over de Synodaliteit

Op 26 oktober 2023 publiceerde het Amerikaanse Catholic News Agency (CNA) een artikel waarin deze kwestie wordt besproken met de man die nu de 266ste opvolger van Sint-Petrus is. De aanleiding was de Synode over de Synodaliteit, waar Prevost als prefect van het Dicasterie voor de Bisschoppen aan deelnam. 

In de kerken van het Westen waren de verwachtingen hooggespannen met betrekking tot Franciscus’ initiatief om alle gelovigen onder het motto ‘samen als Gods volk onderweg’ mee te laten praten. Misschien was dat het startsein voor een hervorming van de katholieke visie op het gewijde ambt, waartoe tot op heden enkel mannen worden toegelaten, dit in tegenstelling tot de kerken van de Anglicaanse Gemeenschap en de Oud-Katholieke Kerk. 

Het wijdingssacrament betreft de wijding tot diaken, tot priester en tot bisschop. Wie minstens de diakenwijding heeft ontvangen, is een clericus. Dat betekent dat hij deel uitmaakt van de geestelijkheid (Latijn: clerus).

Clericaliseren van vrouwen

Tijdens een persconferentie in dat najaar van 2023 gaf toenmalig synodevader Robert Prevost zijn mening over deze kwestie. Hij zei toen te vinden dat het “clericaliseren van vrouwen” de problemen in de Katholieke Kerk niet zal oplossen. De Amerikaanse curiekardinaal zei dat “de apostolische traditie iets is dat heel duidelijk is uiteengezet, vooral als je het wilt hebben over de kwestie van de wijding van vrouwen tot het priesterschap”. 

“Iets wat ook gezegd moet worden is dat het wijden van vrouwen – en er zijn vrouwen geweest die dit interessant genoeg hebben gezegd – ‘clericaliseren van vrouwen’ niet noodzakelijkerwijs een probleem oplost, het kan een nieuw probleem maken”, zei Prevost destijds tegen journalisten. “En misschien moeten we kijken naar een nieuw begrip of ander begrip van zowel leiderschap, macht, autoriteit en dienstbaarheid – bovenal dienstbaarheid – in de Kerk vanuit de verschillende perspectieven die, als je wilt, door vrouwen en mannen in het leven van de Kerk kunnen worden gebracht.”

Kerk verschilt van burgermaatschappij

Prevost, die nog geen maand daarvóór kardinaal was gecreëerd en pas in april 2023 prefect van het Dicasterie voor de Bisschoppen werd, merkte op dat de Katholieke Kerk geen spiegel is van de samenleving en “anders moet zijn”. Uit het feit dat er vrouwelijke presidenten zijn of dat vrouwen veel verschillende soorten leiderschapsrollen in de wereld vervullen, kun je volgens de Amerikaanse curieprelaat niet concluderen dat dit in de kerk ook zo moet zijn. “Het is niet zo eenvoudig om te zeggen: ‘Weet je, in dit stadium gaan we de traditie van de Kerk na tweeduizend jaar op een van die punten veranderen’”, zei hij.

Tegelijkertijd, voegde hij eraan toe, nemen vrouwen voortdurend nieuwe leiderschapsrollen op zich, zowel in het Vaticaan als in andere delen van de kerk. Zo wees Prevost erop dat paus Franciscus kort daarvóór zuster Simona Brambilla had benoemd tot secretaris van het Dicasterie voor Instituten van Godgewijd Leven en Sociëteiten van Apostolisch Leven. “Ik denk dat er een voortdurende erkenning zal zijn van het feit dat vrouwen op veel verschillende niveaus veel kunnen toevoegen aan het leven van de Kerk”, aldus de man die nu als Leo XIV hoofd is van de Katholieke Kerk.