Het personage Luther uit de populaire serie Penoza krijgt een eigen reeks. In het vierdelige Doodstil wordt duidelijk hoe hij de zwijgzame en harde crimineel is geworden. Acteur Raymond Thiry denkt dat zijn personage Luther zo fascinerend is omdat we niet precies weten wat er in hem omgaat. ‘Hij is hard, maar heeft ook een andere kant.’

Wat maakt het personage Luther zo interessant dat hij een eigen serie krijgt? 
‘Misschien omdat we zo weinig van hem weten. Luther is stil en zwijgzaam. We weten niet precies wat er in hem om gaat en dat maakt hem fascinerend. Hij is hard en meedogenloos, maar heeft in Penoza ook altijd een andere kant in zich gehad.’ 

Welke kant is dat? 
‘Hij is op een rare manier een soort familieman. Luther springt altijd op de bres voor Carmen en haar gezin. Ik merk dat mensen dat sympathiek aan hem vinden. Hij is heel loyaal en wekt op een bepaalde manier vertrouwen, maar je moet hem wel te vriend houden.’ 

Leren we Luther goed kennen in Doodstil
‘Het draait helemaal om Luther en zijn nieuwe leven in de onderwereld en hoe hij worstelt met de demonen uit zijn jeugd. Het heden en verleden lopen in deze serie door elkaar. Er wordt een inkijkje gegeven in zijn jeugd. Hoe is hij geworden wie hij nu is? De jonge Luther (een rol van Martijn Lakemeier, red.) zit vol bravoure en is veel spraakzamer en vrolijker dan hoe we hem uit Penoza kennen. Als hij in de hasjhandel terecht komt, moet hij steeds harder vechten. Dan gebeuren er dingen waardoor hij verandert.’ 

Was de rol van Luther op jouw lijf geschreven? 
‘Misschien heb ik wel een criminele kop, haha. Nee hoor, dat denk ik niet maar ik heb natuurlijk wel een getekend gezicht. Ik kan hem goed spelen. In vergelijking met de andere personages in Penoza heeft hij weinig tekst. Dus het gaat veel meer om hoe hij kijkt, het was voor mij de uitdaging dat goed te acteren.’ 

Artikel V 9 luther2
doodstil-fotograaf-annemieke-van-der-togt

Word je op straat herkend als Luther? 
‘Hoeveel andere rollen ik ook heb gespeeld, ik word iedere dag twee of drie keer aangesproken door mensen die met Luther op de foto willen. In Amsterdam remde de tram midden op de Ceintuurbaan af toen ik voorbijliep. De conducteur riep door de megafoon luid over straat: “Hallo Luther”. Regelmatig komt er een politieauto naast me rijden en dan zeggen de agenten: “We houden je in de gaten hoor.” Heel grappig, daar krijg ik wel een goed humeur van. Dat zal wel altijd zo blijven, het is een soort Swiebertje-effect. Er zijn zelfs twee kinderen naar me vernoemd, daar kreeg ik geboortekaartjes van. Dat is best een beetje raar, want Luther heeft toch aardig wat mensen omgelegd.’ 

Daaruit blijkt misschien wel hoe populair Penoza was? 
‘Ik sprak laatst nog iemand die in de gevangenis werkt. Hij zei dat als Penoza werd uitgezonden, het altijd heel stil was in het cellencomplex. Iedereen keek. Het sprak de onderwereld blijkbaar ook erg aan.’ 

Ben je niet bang alleen nog maar voor de rol van misdadigers te worden gevraagd? 
‘Nadat ik in de film Oorlogswinter een burgemeester speelde, werd ik gevraagd voor veel bestuurlijke personages. Ik begon ooit als boksschoolhouder, toen kreeg ik allemaal rolletjes in die sfeer. Nu word ik wel vaker gecast als iemand met slechte intenties die toch een goed hart heeft. Al moet ik wel regelmatig iemand om zeep helpen, dat zit blijkbaar nu aan me vast.’ 

Vind je het spannend hoe de serie Doodstil wordt ontvangen? 

‘Het is een bloedstollende serie en er spelen geweldige acteurs in, dus ik maak me niet zoveel zorgen. Ik denk dat het publiek nog veel plezier gaat beleven aan Luther.’ 

Luther is loyaal, maar je moet hem wel te vriend houden

Penoza en Doodstil 
De succesvolle misdaadserie Penoza werd van 2010 tot en met 2017 uitgezonden door KRO-NCRV en in 2019 afgesloten met een bioscoopfilm. Penoza vertelt het verhaal van Carmen van Walraven (Monic Hendrickx), een Amsterdamse moeder die na de dood van haar man zijn rol in het criminele circuit overneemt. Raymond Thiry speelt de rol van Nicolaas Luther in de bloedstollende serie. De keiharde, maar loyale Luther is de steun en toeverlaat van Carmen. Maar hoe is hij eigenlijk die zwijgzame crimineel geworden? De vierdelige miniserie Doodstil geeft antwoord op deze vraag. 

Doodstil voor iedereen 
Doodstil krijgt audiodescriptie van Earcatch. Audiodescriptie maakt films en series toegankelijk voor mensen die slechtziend of blind zijn. Een stem beschrijft tussen de dialogen door wat er in beeld te zien is, zodat het verhaal beter te volgen is. www.earcatch.nl