Ja, de paus is katholiek. Dat is hij per definitie.
In het Engels bestaat de uitdrukking ‘Is the Pope Catholic?’ Dat is een retorische vraag, een vraag waarvan het niet de bedoeling is dat je erop antwoordt. ‘Is the Pope Catholic?’ staat gelijk aan de Nederlandse uitspraak ‘Nogal wiedes!’
Opvolger van Petrus
Dat de paus katholiek is, is dus een waarheid als een koe. Volgens de leer van de katholieke kerk staat de paus als opvolger van Petrus, die door Jezus was aangewezen als de leider van de apostelen, borg voor de zuiverheid van de leer. Ook staat de paus garant voor de eenheid binnen de katholieke kerk. Wie het pauselijk gezag principieel afwijst, ligt er zo goed als uit.
Controverse rondom het pausschap
Maar, er zijn ultraconservatieve katholieken die paus Franciscus hebben beschuldigd van ketterij. Zij gaven aan dat ze de Argentijnse paus dus helemaal niet zo katholiek vonden, omdat ze sommige uitspraken of geschriften onzuiver achten. Eigenlijk zeggen ze: ja, de paus is katholiek, maar deze man gedraagt zich niet als paus omdat hij niet zuiver op de graad is. Er zijn zelfs extremistische splintergroeperingen die zeggen dat de katholieke kerk op dit moment helemaal geen paus heeft; zij zeggen dat de Zetel van Petrus leeg is; dat zijn de zogeheten sedevacantisten. En er zijn zich rooms-katholiek noemende genootschappen die hun eigen paus hebben, bijvoorbeeld Petrus III van de Palmariaanse Katholieke Kerk.
Tegenpaus
Als er werkelijk een paus zou zijn die onzuivere leerstellingen zou verkondigen, dan heeft de katholieke kerk dus een groot probleem. Want wat nogal wiedes zou moeten zijn, wordt dan een kwestie van onenigheid. In de oudheid en middeleeuwen kwam dit niet zelden voor, met de aanstelling van een zogenoemde tegenpaus.
Als iemand tot paus wordt gekozen, dan heeft hij dus de taak om te zorgen voor eenheid en orthodoxie (zuivere leer). Dat is nogal veel voor één persoon. Vandaar dat hij wordt bijgestaan door een grote organisatie, de Romeinse Curie geheten. Aan diverse departementen van dit bestuursapparaat heeft de paus zijn taken gedelegeerd. Zo waakt het Dicasterie voor de Geloofsleer in zijn naam over de orthodoxie en het Dicasterie voor de Bisschoppen voor de benoeming van nieuwe bisschoppen.
