Rome, 31 juli 2022 – Curiekardinaal Gerhard Ludwig Müller heeft kritiek op de manier waarop paus Franciscus de huidige aartsbisschop van Keulen behandelt. In een interview met het Duitse persagentschap DPA zegt de voormalige prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer dat kardinaal Rainer Woelki niets te verwijten valt.
Kardinaal Woelki, nu tien jaar lang de aartsbisschop-metropoliet van Keulen, kwam in zwaar weer terecht nadat hij was beschuldigd van het verdoezelen van een misbruikzaak. In 2011 was door het aartsbisdom Keulen een slachtoffer van seksueel misbruik een aanzienlijke schikking betaald op basis van de waarschijnlijke ernst van de zaak. Maar Woelki besloot in 2015 deze zaak niet aan Rome te melden vanwege de “slechte gezondheid van de betrokken priester” en omdat het “slachtoffer weigerde een getuigenis af te leggen”.
In december 2020 riep een hoogleraar kerkelijk recht Woelki op om af te treden omdat hij de positie van het slachtoffer verkeerd zou hebben voorgesteld. Daarna werden er diverse onderzoeken gedaan naar pedocriminaliteit in het aartsbisdom Keulen. Op 18 maart 2021 werd een rapport uitgebracht waarin staat dat Woelki niets onoorbaar kon worden verweten. In juni 2021 vond een apostolische visitatie in het aartsbisdom plaats. Op basis van het onderzoeksrapport van de visitatoren besloot de paus dat het beter zou zijn als Woelki een half jaar op retraite zou gaan. Toen hij daar in maart van dit jaar van terugkwam, bood hij de paus zijn ontslag aan.
Müller: “Ik zie niet de minste reden waarom kardinaal Woelki zou moeten aftreden.” Volgens de kardinaal die tegenwoordig kerkelijk opperrechter is, is Woelki slechts het slachtoffer van lastercampagnes.
Paus Franciscus had afgelopen zondag tegen DPA gezegd dat hij zijn tijd wilde nemen met zijn beslissing over Woelki. “Laten we eens kijken. Zo'n beslissing neem je niet onder druk”, aldus Franciscus.
Müller heeft scherpe kritiek op deze toestand van onzekerheid. “Dit wekt de indruk dat de bisschoppen slechts pionnen zijn waarmee de paus naar believen kan schuiven. Toch zijn de bisschoppen in feite door Christus aangesteld, in rang gelijk aan de paus in het bisschopsambt. De paus is niet de baas, de werkgever van de bisschoppen. Hij kan een bisschop alleen in extreme gevallen ontslaan, bijvoorbeeld als hij zich schuldig heeft gemaakt aan ernstige schendingen van zijn ambtsplicht.”
SYNODALE WEG
Volgens Müller houden de Duitse katholieken zichzelf voor de gek met hun hervormingsproces. De vernieuwingen die in het kader van de Synodale Weg worden nagestreefd, maken geen schijn van kans, aldus de kardinaal tegenover DPA. “De reden is niet dat wij hier in Rome dictatoriaal willen vasthouden aan onze overtuigingen of macht willen uitoefenen. De reden is dat de Kerk is ingesteld en ontworpen door Jezus Christus. Wij hebben niet de bevoegdheid om dat bevel te veranderen.”
De Heilige Stoel had onlangs gewaarschuwd dat de Synodale Weg van Duitse katholieken “niet gemachtigd” is om de bestuursstructuren of de kerk of zelfs de leer te veranderen. De Synodale Weg streeft naar concrete hervormingen op het gebied van de seksuele moraal, de omgang met macht, de positie van de vrouw en het verplichte priestercelibaat.
Müller benadrukte dat hij geen voorstander is van het volledig loslaten van de Synodale Weg. Een synodale vergadering waarin de Duitse bisschoppen samenwerken met lekenvertegenwoordigers en bijvoorbeeld discussiëren over de vraag hoe seksueel misbruik in de toekomst voorkomen kan worden, is volgens hem heel zinvol. “De Kerk is een gemeenschap van gelovigen waaraan allen moeten deelnemen. Het bestaat niet uit opdrachtgevers en opdrachtontvangers.”
De leken hebben recht op inspraak, en dat gebeurt op vele manieren, bijvoorbeeld in de parochieraden en de diocesane raden. De Duitse Bisschoppenconferentie en het Centraal Comité van Duitse Katholieken (ZdK) moeten volgens Müller echter ophouden de indruk te wekken dat zij door hun nationale proces de katholieke wereldkerk op essentiële punten naar eigen goeddunken op zijn kop kunnen zetten.
OEKRAÏNE
In het interview zegt Müller dat de Russische president Vladimir Poetin verantwoordelijk is voor de oorlogsmisdaden in Oekraïne. “Hitler en Stalin hadden geen geweten, maar Poetin slaat een kruis in de Kerk van Christus de Verlosser. Door dit te doen, zondigt hij tegen het christendom.”
De Russische invasie in Oekraïne kon door niets worden gerechtvaardigd, benadrukte de Duitse kardinaal. “Poetin is verantwoordelijk voor de meest verschrikkelijke misdaden, misdaden tegen onschuldige mannen, vrouwen en kinderen. Helaas zijn er nog steeds mensen in ons land die hem verdedigen.” Hij vindt het erg deprimerend was dat één enkele persoon zo'n oorlog kon ontketenen met duizenden slachtoffers. “Poetin heeft een machtsspelinstinct met de emotionele wereld van een zedendelinquent. Hij geniet ervan de hele wereld op stelten te zetten, zijn legers op gang te brengen, de gaskraan open en dicht te draaien.”
Poetin onderhoudt nauwe betrekkingen met de Russisch-Orthodoxe Kerk, die op haar beurt zijn beleid steunt. Volgens Müller is Poetins getoonde geloof wellicht slechts een façade die hij om machtspolitieke redenen in stand houdt. “In elk geval zal hij zich voor God moeten verantwoorden voor zijn daden.”
Gerhard Ludwig Müller werd in 2002 na een loopbaan als hoogleraar theologie bisschop van Regensburg. In 2012 werd hij door paus Benedictus XVI naar Rome gehaald om er prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer te worden, een positie die Joseph Ratzinger zelf ook had gehad voordat hij paus werd. Toen Müllers eerste termijn in 2017 afliep, besloot paus Franciscus deze niet te verlengen. Sinds 2021 is Müller rechter bij het hoogste kerkelijke tribunaal in Rome.