Geen geld voor nieuwe kleren, kinderbijslag om schulden af te betalen en 80 euro leefgeld per week. Voor alleenstaande moeder Nasrien is dit voor haar en haar vier kinderen realiteit. Haar jongste zoon Zakariyya (16) wordt gepest omdat hij arm is. Geregeld komt hij verdrietig thuis. ‘Ik voel me machteloos.’  

Gepest vanwege armoede 

Door zijn thuissituatie ervaart Zakariyya veel stress. Daardoor eet hij te veel en ongezond, wat weer leidt tot overgewicht. Ook kan hij niet dezelfde dingen doen als leeftijdsgenoten die het financieel wél goed hebben. Hierdoor voelt hij zich buitengesloten en wordt hij helaas ook gepest. Zo is hij op zijn huidige school betast, gestoken en liep een hersenschudding op. 

Moeder Nasrien leeft al 24 jaar in armoede en ziet hoe moeilijk haar zoon het heeft. Nasrien: ‘Zakariyya wordt zo gepest. Door alle stress eet hij te veel en dat is vaak ongezond eten, omdat dat goedkoper is. Dan krijgt hij opmerkingen als: ‘Nou weet ik waarom jij in armoede leeft, omdat jij al het eten opeet. Daardoor heeft de rest van jullie gezin niets meer.’ 

Zakkariyya krijgt vaak te horen dat hij altijd dezelfde kleding draagt: ‘Maar wat moet ik? Ik heb niks anders. Dat is een gevoel van machteloosheid. Dat geldt voor mij, maar ook voor mijn moeder.’ 

(Tekst gaat verder onder kader) 

Achtergrond

Alleenstaande moeder Nasrien (48) heeft vier kinderen. Zoons Zakariyya (16) en Fayyaad (18) en dochters Inayah (20) en Mia (23). Haar ex-man laat haar diep in de schulden achter. Hierdoor zit ze in de schuldsanering en loopt ze bij de Voedselbank. Behalve Mia hebben alle kinderen last van medische aandoeningen. Mia is hierdoor mantelzorger voor het gezin en de enige die studeert. Nasrien lijdt aan chronische sarcoïdose, een auto-immuunziekte. Samen komen ze rond van 80 euro leefgeld per week. 

Nasrien en Zakariyya

Beschermen

Zakariyya merkt al vroeg dat hij een ander leven heeft dan andere kinderen. Zakariyya: ‘Op de basisschool vertelde klasgenoten in de kring dat ze voor zes weken naar Spanje gingen of in het weekend naar de kermis waren geweest.’

Hij vervolgt: ‘Wat moest ik dan zeggen, als kind dat in armoede leeft? Ik loog natuurlijk. Ik zei dat ik naar de bioscoop was geweest. Daaruit ontstond angst, want stel dat klasgenoten bij mijn moeder zouden checken of het waar was wat ik zei.’ Om hem te beschermen, ging zijn moeder wel eens mee in zijn verhaal.     

'Alles wat Zakariyya mee heeft gemaakt en nog steeds meemaakt eist zijn tol'

Nasrien, moeder van Zakariyya

Gebroken ziel 

Nasrien legt uit hoe ze haar zoon probeert te helpen: ‘Ik zou mijn kinderen nooit leren om te liegen. Soms denk ik: hoe ver kan ik met mijn zoon meegaan als hij in de klas liegt over een uitje? Maar het pestgedrag is overal op elke school. Als Zakariyya emotioneel is, en hij gaat huilend van school weg, betekent dat dat het hem heel hoog zit. Zijn ziel is gebroken. Alles wat hij mee heeft gemaakt en nog steeds meemaakt eist zijn tol.’

Geen hulp van docenten 

Volgens docenten wordt Zakariyya niet gepest, maar dit spreekt hij tegen. ‘Onderling wordt er zoveel geroddeld en zoveel gepest’, vertelt Zakariyya. Maar om zijn studie af te maken moet hij op deze school blijven. 

Onlangs werd Zakariyya door een leraar aangesproken. ‘Hij zei dat het gedrag dat ik vertoon hoort bij een kind dat in een onveilige thuissituatie zit. Dat zei hij voor de hele klas wat heel vernederend was.' Zakariyya kwam voor zichzelf op, maar dat werd niet gewaardeerd door de leraar. 'Mijn reactie was: Ik draag een spijkerbroek zonder scheuren, een dikke trui en sokken. Ik zie er verzorgd uit, mijn thuissituatie is goed.’ Alsnog was het Zakariyya die zijn excuses moest aanbieden aan de docent over het voorval. 

Sterker 

Toch is hij sterk. Nasrien: ‘Zakariyya is verbaal sterker geworden. Hij is niet meer het jongetje van elf jaar oud. Hij kan voor zichzelf opkomen. Ik leer mijn kinderen dat ongeacht wie je bent, dat respect van beide kanten moet komen. Ook wijzelf maken fouten en moeten soms ons excuus aanbieden, daar word je niet groter of kleiner van.’

Zakariyya is trots op zijn moeder. ‘Ondanks alles zijn we heel sterk als gezin. Mijn ontwikkeling van vorig jaar neem ik mee en zo bouw ik verder aan mijn toekomst.’ 

‘Ondanks alles zijn we als gezin heel sterk'

Zakariyya

24 jaar in armoede 

Nasrien moet vaak haar verhaal opnieuw vertellen en haar best doen om geloofwaardig over te komen tegen personeel in de hulpverlening. Ze vertelt: ‘Dan krijg ik weer een ander persoon aan de lijn, werkt er iemand niet meer, of klopt de dossieroverdracht niet. Ik hoop dan dat ze mij geloven dat ik al 24 jaar in armoede leef. Voor veel mensen is het niet te bevatten dat armoede in Nederland bestaat.’ 

Nasrien vervolgt: ‘Juist de hulpdiensten zouden verder moeten kijken, verder dan onze voordeur. Leer ons als gezin kennen en kijk wat er echt speelt. Hulpdiensten zien wel dat we heel hecht zijn, maar hebben het idee dat ik een dominante moeder ben. Ze denken bijvoorbeeld dat ik mijn dochters verplicht om een hoofddoek te dragen. Maar dat is hun eigen keuze.’ 

Ex-man 

Met een gewelddadige ex-man was het thuis niet veilig. Nasrien: ‘Mijn toenmalige man was nooit thuis, enkel om te slapen. Het was altijd ik die werkte. Hij was verslaafd en deed niets anders dan mij mishandelen en misbruiken.’ 

Ondanks dat Nasrien hem eruit zet, blijft hij regelmatig rondhangen in het trappenhuis om hen te treiteren. Dit zorgt voor veel stress bij Nasrien en de kinderen. Bovendien laat hij zijn gezin achter met een grote schuld.Als de deurbel gaat schrikken we ons soms nog steeds rot. We zijn bang dat het mijn ex-man is.’ 

Door zijn vader twijfelt Zakariyya of hij zelf ooit vader wil worden. Zakariyya: ‘Straks word ik hetzelfde als hij. Dat is een angst die ik heb. Wie helpt mij om van deze angst af te komen?’

Armoede in Nederland

In Nederland groeit één op de twaalf kinderen op in armoede. Ter illustratie: In één klas zitten gemiddeld twee kinderen die opgroeien in een gezin waar financieel weinig te besteden is. Als kinderen oproeien in armoede kan dit negatieve invloed hebben op het welzijn van een kind. Zo geeft het Nederlands Jeugdinstituut aan dat kinderen in deze situatie vaak last hebben van stress en zorgen. Bovendien kan armoede leiden tot sociale uitsluiting. 

Kinderen die opgroeien in armoede gaan bijvoorbeeld ook minder vaak naar een verjaardag omdat ze geen cadeautje kunnen meenemen. Sommigen blijven op hun verjaardag thuis van school, omdat ze niet kunnen trakteren. 

Lief gebaar 2024

Het verhaal van Nasrien en Zakariyya is onderdeel van Lief gebaar 2024. Met de actie Lief gebaar komen KRO-NCRV-presentatoren in actie voor kinderen die hun verjaardag niet kunnen vieren. Met verschillende acties zamelen ze geld in voor Stichting Jarige Job. 

En jij kunt helpen!

Lief gebaar logo

Wil je meer persoonlijke verhalen lezen?

Schrijf je in voor de nieuwsbrief Persoonlijke verhalen

Zakariyya in gesprek met presentator Klaas van Kruistum